Zgłoszenie przedsiębiorcy do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego

Ubezpieczenie społeczne i zdrowotne

Jeśli jesteś wspólnikiem spółki komandytowej, jawnej, partnerskiej lub jednoosobowej spółki z o.o., to tak samo jak osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą lub będące wspólnikami w ramach spółki cywilnej, musisz zgłosić się do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Podlegasz obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, wypadkowym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Nie podlegasz natomiast obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu. Możesz być objęty tym ubezpieczeniem dobrowolnie, na swój wniosek. Zasady określania stopy procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe zależą od tego, jaki rodzaj pracy wykonujesz i jaki jest poziom twoich zagrożeń zawodowych (określają to przepisy ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych).

Jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą, to podlegasz obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i wypadkowego od dnia, w którym rozpoczynasz jej wykonywanie do dnia, kiedy przestajesz ją wykonywać. Nie podlegasz temu obowiązkowi w okresie, na który zawiesisz wykonywanie działalności na podstawie przepisów - Prawo przedsiębiorców.

Za dzień rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej uznaje się datę rozpoczęcia działalności, którą wskażesz we wniosku o wpis do CEIDG albo dzień wpisania działalności do KRS (w przypadku spółek komandytowych, jawnych i partnerskich oraz jednoosobowych spółek z o.o.). Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe obejmuje cię od dnia, który wskażesz we wniosku o objęcie ubezpieczeniem, ale nie wcześniej niż od dnia, gdy złożysz ten wniosek. Ubezpieczenie to może objąć cię od dnia wskazanego we wniosku, wcześniejszego niż dzień, w którym ten wniosek złożysz. Będzie tak jednak tylko wtedy, gdy do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowego zgłosisz się w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń.

Jeśli jesteś wspólnikiem spółki komandytowej, jawnej, partnerskiej lub jednoosobowej spółki z o.o., to w pierwszej kolejności zgłoś siebie jako płatnika składek na własne ubezpieczenie społeczne i zdrowotne na formularzu ZUS ZFA. Nie musisz składać tego formularza, jeśli zakładasz jednoosobową działalność gospodarczą lub spółkę cywilną poprzez wpis do CEIDG (CEIDG zgłosi cię jako płatnika ZUS).

Przeczytaj, jak wypełnić formularz ZUS ZFA.

Następnie (jeśli jesteś wspólnikiem spółki komandytowej, jawnej, partnerskiej, jednoosobowej spółki z o.o. lub osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą albo będącą wspólnikiem w ramach spółki cywilnej) w ciągu 7 dni od momentu, gdy powstanie obowiązek ubezpieczeniowy, przekaż do ZUS wypełnione formularze ZUS ZUA. Na tym formularzu deklarujesz swoje przystąpienie do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego oraz zdrowotnego. Przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego wraz z rozpoczęciem działalności gospodarczej deklaruje się również na formularzu ZUS ZUA.

Pamiętaj, że możesz zgłosić się do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego składając wniosek o założenie jednoosobowej działalności gospodarczej (CEIDG). Do wniosku tego dołącz formularz ZUS ZUA, na którym zgłaszasz się do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego.

Przeczytaj więcej o tym, jak wypełnić formularz ZUS ZUA.

Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne

Będziesz opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty – nie niższej niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Samodzielnie – jako osoba prowadząca działalność pozarolniczą – finansujesz składki za ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe dla siebie i osób współpracujących.

Stopy procentowe składek wynoszą:

• 19,52% podstawy wymiaru – na ubezpieczenie emerytalne
• 8,00% podstawy wymiaru – na ubezpieczenie rentowe
• 2,45% podstawy wymiaru – na ubezpieczenie chorobowe
• od 1,67% podstawy wymiaru – na ubezpieczenie wypadkowe

Jeśli dobrowolnie podlegasz ubezpieczeniu chorobowemu, to podstawa wymiaru składki nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia rocznego limitu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. 

Z kolei podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe w danym roku kalendarzowym jest ograniczona do kwoty pewnego limitu. Odpowiada on 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej. 

Więcej informacji na temat ustalania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe znajdziesz na stronie ZUS.

Dowiedz się jak odliczyć składki na ubezpieczenie społeczne od podatków. 

Ubezpieczenie zdrowotne

Jeśli jesteś przedsiębiorcą prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, to musisz posiadać obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne. Zgłoś się do ubezpieczenia na formularzu ZUS ZUA. W 2020 r. składka na ubezpieczenie zdrowotne nie może być niższa od kwoty 362,34zł.

Jak obliczana jest składka

Na podstawie art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2020 r. jest kwota zadeklarowana, nie niższa niż 4026,01 zł (czyli 75% przeciętnego wynagrodzenia, włącznie z wypłatami z zysku w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2019 r.). Składka to 9% od zadeklarowanej kwoty – czyli w 2020 r. od 362,34 zł.

Obowiązuje ona:

• osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, 
• twórców i artystów,
• osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, 
• wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
• osoby prowadzące niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty,
• osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2019 r. wynosiło 5368,01 zł (zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 stycznia 2020 r. w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2019 r.).

Zobacz jak odlicza się składkę zdrowotną od podatku.

Składka na Fundusz Pracy

Składkę na Fundusz Pracy musisz ustalić za siebie i za osoby współpracujące od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W 2020 r. jest to 3136,20 zł (60% z kwoty 5227 zł). Przy stawce 2,45% w 2020 roku składka wyniesie więc 76,84 zł. Opłacaj składkę na Fundusz Pracy za kobiety, które nie osiągnęły wieku 55 lat i mężczyzn, którzy nie osiągnęli 60 lat.

Składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

Jeśli zamierzasz zatrudnić pracowników, to musisz opłacać składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Składka na FGŚP wynosi 0,10% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia podstawy do kwoty 30-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. To ty w całości finansujesz składkę.

Preferencyjne warunki ubezpieczenia dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą

Jeśli rozpoczynasz prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, to przez 24 kalendarzowe miesiące od dnia jej rozpoczęcia możesz opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od takiej kwoty, jaką zadeklarujesz. Nie może być ona jednak niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2020 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 2600 zł. W efekcie minimalna składka na ubezpieczenie społeczne to 780 zł.

Nie możesz korzystać z preferencyjnych zasad opłacania składek, jeśli:

• w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziłeś pozarolniczą działalność, 
• wykonujesz działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, a przed dniem jej rozpoczęcia w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym  wykonywałeś w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności, które wchodzą w zakres twojej działalności.

Możesz opłacać składki na ubezpieczenia od tak ustalonej podstawy wymiaru, jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych albo jesteś wspólnikiem spółki cywilnej.

Z preferencyjnego ZUS nie mogą skorzystać:

• wspólnicy jednoosobowej spółki z o.o.
• wspólnicy spółki jawnej
• wspólnicy spółki komandytowej
• wspólnicy spółki partnerskiej
• osoby współpracujące z osobami, które prowadzą działalność gospodarczą

Jeśli korzystasz z preferencyjnych warunków ubezpieczenia dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą, to pamiętaj, że nie masz zmniejszonej stawki ubezpieczenia zdrowotnego. Składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2020 r. nie może być więc niższa niż 362,34 zł.

Jeśli korzystasz z preferencyjnych warunków ubezpieczenia dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą, to nie opłacasz składek na Fundusz Pracy. 

Więcej na temat wysokości i sposobu obliczania składek na ubezpieczenia społeczne przeczytasz na stronie ZUS.

Odpowiednie formularze możesz również składać drogą elektroniczną korzystając z Platformy Usług Elektronicznych ZUS. Zgłoszenie płatnika lub ubezpieczonego do ubezpieczeń społecznych możesz przekazać również do urzędu skarbowego, w którym znajduje się centrum obsługi. W takim przypadku za datę złożenia dokumentów do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uważa się dzień, w którym złożysz je do urzędu skarbowego.

Uwaga

Wszystkie wymienione składki musisz wpłacać jednym przelewem – na jeden rachunek składkowy wskazany przez ZUS. Przeczytaj więcej o zasadach opłacania składek ZUS.

Podstawa prawna:

• Art. 6, art. 13, art. 18, art. 18a, art. 36-38 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
• Art. 103-108 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
• Art. 28-30 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
• Art. 79-82, art. 87 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

• Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 stycznia 2020 r. w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2019 r.

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r.

• Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego