Jak przetwarzać odpady

Kluczowe pojęcia

Przetwarzanie odpadów obejmuje procesy ich:

odzysku (w tym recykling)
unieszkodliwiania

To również operacje, które poprzedzają odzysk lub unieszkodliwianie, np.:

demontaż
segregacja

Odzysk to działania, które polegają na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części (np. odzysk materiałów z katalizatorów czy odzysk energii w procesie spalania).
Recykling to rodzaj odzysku - przetworzenie odpadów na produkty, materiały lub substancje, które można ponownie wykorzystać, w pierwotnym lub innym celu.
Unieszkodliwianie odpadów to np. ich:

składowanie na składowiskach,
spalanie (obróbka termiczna).

Niektóre odpady mogą mieć ściśle określony sposób przetwarzania, np. odpady medyczne i substancje niebezpieczne można wyłącznie spalać.

Działalność

Nie musisz oferować wszystkich form przetwarzania odpadów w ramach swojej działalności. Możesz wykonywać np. tylko segregację czy demontaż. Przekazujesz wtedy odpady kolejnym firmom do dalszego przetwarzania (np. składowania czy spalania).
W każdym wypadku, żeby rozpocząć działalność, musisz uzyskać:

zezwolenia
zgody innych służb (np. inspekcji ochrony środowiska, straży pożarnej)
decyzję środowiskową

Zazwyczaj zakłady specjalizują się w przetwarzaniu określonego rodzaju odpadów, np. baterii i akumulatorów czy zużytego sprzętu RTV, AGD itp.
Każdy zakład musi posiadać numer rejestrowy, którym posługuje się w kontaktach z klientami.
Zadbaj o umowy, które regulują zakres twoich obowiązków, w kontaktach z:

dostawcami odpadów
wprowadzającymi produkty do obrotu
odbiorcami odpadów (jeżeli przekazujesz je do dalszego przetwarzania)

Każde przyjęcie odpadów potwierdzaj na karcie przekazania odpadów, a po zakończeniu przetwarzania wystaw dokument potwierdzający odzysk lub recykling.
Te dokumenty to ważna część ewidencji, rozliczeń i sprawozdań.

Zezwolenia i pozwolenia

Musisz uzyskać zezwolenie, jeśli chcesz prowadzić zakład przetwarzania odpadów, np.:

zakład przetwarzania baterii i akumulatorów
zakład przetwarzania zużytego sprzętu elektronicznego i elektrycznego
spalarnię odpadów
stację demontażu pojazdów

Jeśli przetwarzasz odpady niebezpieczne lub umieszczane w wyrobiskach, zezwolenie wydaje marszałek województwa. W pozostałych przypadkach wydaje je starosta.
Zezwolenie wydaje się na okres nie dłuższy niż 10 lat.

Uwaga! Aby uzyskać zezwolenie, musisz mieć tytuł prawny (własność, użytkowanie, dzierżawa) do nieruchomości, na terenie której będą przetwarzane odpady. Tytuł prawny musi być odpowiednio potwierdzony (akt notarialny, decyzja) i powinien zawierać informację o odpowiedzialności solidarnej za szkody w środowisku właściciela nieruchomości i przetwarzającego odpady.
Do wydania pozwolenia potrzebna jest też opinia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego dla miejsca przetwarzania odpadów.

Przed wydaniem zezwolenia czeka cię również kontrola instalacji i stanu budynków zakładu prowadzona przez:

Państwową Straż Pożarną - w zakresie ochrony przeciwpożarowej
wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska - w zakresie spełniania wymagań ochrony środowiska

Wojewódzki inspektor ochrony środowiska może także nałożyć obowiązek:

opracowania raportu o oddziaływaniu zakładu na środowisko
otrzymania decyzji środowiskowej

Do uzyskania zezwolenia konieczne jest też złożenie zabezpieczenia roszczeń na wypadek powstania szkód w środowisku. Zabezpieczenie roszczeń może mieć formę:

depozytu
gwarancji bankowej
gwarancji ubezpieczeniowej
polisy ubezpieczeniowej

Przeczytaj, jak uzyskać zezwolenie na przetwarzanie odpadów.

Jeśli twoja działalność wymaga zezwolenia na zbieranie odpadów i zezwolenia na przetwarzanie odpadów (np. punkt posiadający strzępiarkę), możesz złożyć wniosek o jedno łączne zezwolenie.
Jeśli wytwarzasz odpady i jednocześnie chcesz je zbierać oraz przetwarzać (np. zakład utylizacji pojazdów), możesz być zwolniony z obowiązku uzyskania odrębnego zezwolenia na prowadzenie tej działalności, jeżeli posiadasz pozwolenie na wytwarzanie odpadów. Pozwolenie na wytwarzanie odpadów jest wtedy również zezwoleniem na zbieranie lub przetwarzanie odpadów.
Również, jeśli posiadasz pozwolenie zintegrowanie, które obejmuje zbieranie i przetwarzanie odpadów, nie potrzebujesz kolejnego zezwolenia.

Instalacje, które mogą powodować znaczne zanieczyszczenie środowiska, wymagają dodatkowych uprawnień, np.:

mniejsze spalarnie - pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza
stacje demontażu - pozwolenia wodnoprawnego na zrzut ścieków

Wykaz instalacji znajdziesz w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.

Sprawdź, jak uzyskać pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza.

Wpis do rejestru

Przed rozpoczęciem działalności w zakresie przetwarzania odpadów musisz uzyskać wpis do rejestru.
Wpisu do rejestru dokonuje marszałek województwa właściwy ze względu na twoje miejsce zamieszkania lub siedzibę na twój wniosek. Wraz z wpisem uzyskasz numer rejestrowy, który służy do twojej identyfikacji.
Od 24 stycznia 2018 r. rejestr przedsiębiorców prowadzących przetwarzanie odpadów działa pod nazwą rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami (BDO). Aby uzyskać wpis do tego rejestru, musisz złożyć wniosek. Jego formularz możesz pobrać ze strony BDO.

Formy prowadzenia działalności

Przepisy prawa nie przewidują szczególnej formy prawnej dla zakładów przetwarzania odpadów.

Zakład przetwarzania odpadów prowadzić w dowolnej formie, poza spółką partnerską.

Twoja firma może być zarejestrowana jako:

jednoosobowa działalność gospodarcza
spółka cywilna
jedna ze spółek prawa handlowego: spółka jawna, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna

Jeśli zakładasz organizację odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz zużytych opon i olejów smarowych, musi być to spółka akcyjna utworzoną przez producentów lub wprowadzających te produkty.
Jej kapitał zakładowy powinien wynosić co najmniej:

5 000 000 zł dla sprzętu elektrycznego i elektronicznego
1 000 000 zł dla zużytych opon i olejów smarowych

Należy pokryć go w całości wkładem pieniężnym przed wpisem organizacji odzysku do Krajowego Rejestru Sądowego.

Jeżeli chcesz prowadzić zakład przetwarzających odpady, użyj następującego numeru PKD:

38.11.Z Zbieranie odpadów innych niż niebezpieczne
38.12.Z Zbieranie odpadów niebezpiecznych
38.21.Z Obróbka i usuwanie odpadów innych niż niebezpieczne
38.22.Z Przetwarzanie i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych
38.31.Z Demontaż wyrobów zużytych
38.32.Z Odzysk surowców z materiałów segregowanych