Na płatniku składek ciąży obowiązek obliczania, potrącania z przychodów ubezpieczonych, rozliczania oraz opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne za każdy miesiąc kalendarzowy. Płatnik zobowiązany jest również rozliczać należne składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych (jeżeli ma obowiązek ich opłacania) za każdy miesiąc kalendarzowy.
Terminy rozliczania i opłacania składek
Płatnik składek obowiązany jest przesłać w tym samym terminie deklarację rozliczeniową razem z imiennymi raportami miesięcznymi oraz opłacić składki za dany miesiąc, nie później niż:
- do 5 dnia następnego miesiąca – jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe
- do 10 dnia następnego miesiąca – osoby fizyczne opłacające składkę wyłącznie za siebie
- do 15 dnia następnego miesiąca – pozostali płatnicy oraz płatnicy składki na ubezpieczenie zdrowotne, do których nie mają zastosowania przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Zasady rozliczania składek
Przez rozliczenie składek należy rozumieć złożenie przez płatnika kompletu dokumentów rozliczeniowych, tj. deklaracji rozliczeniowej i odpowiednich imiennych raportów miesięcznych, za dany miesiąc kalendarzowy.
Płatnik składek składa co miesiąc deklarację rozliczeniową (DRA).
Ponadto jeśli zatrudnia pracowników składa również następujące dokumenty rozliczeniowe:
- imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach (RCA)
- imienny raport miesięczny o należnych składkach na ubezpieczenie zdrowotne (RZA)
- imienny raport miesięczny o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek (RSA)
Płatnik dokonuje rozliczenia należnych składek za wszystkich ubezpieczonych i z wszystkich tytułów w jednej deklaracji rozliczeniowej, tj.:
- składek na ubezpieczenia społeczne za dany miesiąc kalendarzowy oraz podlegających potrąceniu w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne, wypłaconych przez płatnika w tym samym miesiącu zasiłków z ubezpieczeń społecznych, a także wynagrodzenia dla płatnika za wykonywanie zadań związanych z ustalaniem prawa i wysokości świadczeń z ubezpieczenia chorobowego oraz ich wypłatę
- składek na ubezpieczenie zdrowotne
- składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- Fundusz Emerytur Pomostowych (o ile jest zobowiązany do opłacania tych składek)
Do sporządzanej deklaracji rozliczeniowej płatnik składek załącza imienne raporty miesięczne za ubezpieczonych.
Zwolnienie ze składania deklaracji rozliczeniowej
Z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych zwolnione są osoby prowadzące pozarolniczą działalność, opłacające składki wyłącznie za siebie i/lub osoby współpracujące. Zwolnienie przysługuje tylko osobom, które za poprzedni miesiąc kalendarzowy złożyły dokumenty rozliczeniowe z rozliczeniem należnych składek za cały miesiąc, a więc gdy wykazana w nich podstawa wymiaru składek nie jest niższa od obowiązującej dla danego ubezpieczonego minimalnej podstawy ich wymiaru, tj.:
- 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na dany rok kalendarzowy
- 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej
Zasady opłacania składek
Płatnik opłaca składki odrębnymi wpłatami na wskazane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych rachunki bankowe w podziale na:
- ubezpieczenia społeczne
- ubezpieczenie zdrowotne
- Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- Fundusz Emerytur Pomostowych
Wpłat składek dokonuje się przy użyciu następujących dokumentów płatniczych:
- bankowych dokumentów płatniczych, składanych za pośrednictwem banku
- dokumentu elektronicznego z oprogramowania interfejsowego "Płatnik" lub wydruku z tego oprogramowania, albo innego oprogramowania udostępnionego przez bank
Płatnicy składek zobowiązani są opłacać należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych w formie bezgotówkowej, w drodze obciążenia rachunku bankowego płatnika składek.
Uwaga
Prawidłowe wypełnienie druku przelewu/wpłaty zapewni zaksięgowanie dokonanej wpłaty na twoim koncie rozliczeniowym. Dane identyfikacyjne na druku przelewu/wpłaty muszą być takie same jak na złożonym dokumencie zgłoszeniowym ZUS ZPA/ZUS ZFA.