Serwis informacyjno-usługowy dla przedsiębiorcy

Zgłoszenie pracownika, będącego cudzoziemcem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w ZUS

Cudzoziemcy, którzy są w Polsce w pracownikami, zleceniobiorcami podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Przepisy ustawy nie uzależniają więc objęcia polskimi ubezpieczeniami od posiadanego obywatelstwa, miejsca zamieszkania, pobytu itp. Istotny dla objęcia tymi ubezpieczeniami jest:

  • fakt zawarcia z polskim podmiotem np. stosunku pracy czy innej umowy rodzącej zgodnie z przepisami obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz
  • wykonywanie pracy w ramach tych umów na obszarze Polski.

Cudzoziemcy zatrudnieni w Polsce nie będą podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, jeżeli wyklucza to umowa międzynarodowa, w której Polska jest stroną, lub prawo wspólnotowe. Ponadto ubezpieczeniom społecznym nie podlegają obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Polski nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej. Ponadto obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w Polsce nie podlegają cudzoziemcy zatrudnieni przez polskie podmioty, ale miejsce wykonywania przez nich pracy zostało określone za granica i praca jest tam wykonywana. Cudzoziemcy będący zgodnie z powyższymi zasadami pracownikami w Polsce podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Czym jest ubezpieczenie społeczne?

W Polsce ubezpieczenia społeczne obejmują:

  • ubezpieczenie emerytalne,
  • ubezpieczenia rentowe,
  • ubezpieczenie chorobowe (w razie choroby i macierzyństwa),
  • ubezpieczenie wypadkowe (z tytułu wypadków w pracy oraz chorób zawodowych).

Ubezpieczenia emerytalne i rentowe

Przedsiębiorca zobowiązany jest zgłosić do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnych i rentowych następujące osoby fizyczne:

  • pracowników,
  • osoby wykonujące pracę nakładczą,
  • zleceniobiorców, czyli osoby wykonujące prace na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług (jeżeli te osoby są uczniami szkół gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych ponadpodstawowych lub studentami i nie ukończyły 26 lat to nie podlegają one obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym),
  • osoby współpracujące (małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i przysposobione, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia.

Składki na ubezpieczenia emerytalne pracowników, osób wykonujących pracę nakładczą, zleceniobiorców oraz osób współpracujących ze zleceniobiorcami finansują z własnych środków, w równych częściach ubezpieczeni i płatnicy składek. Natomiast składkę rentową finansują ubezpieczeni (w wysokości 1,5% podstawy wymiaru ubezpieczenia) oraz płatnicy składek (w wysokości 6,5% podstawy wymiaru ubezpieczenia).

Ubezpieczenie chorobowe

Pracownicy pozostający w stosunku pracy podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu. Natomiast dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają (na swój wniosek): osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług zawartych zgodnie z Kodeksem cywilnym (także osoby z nimi współpracujące). Składkę na ubezpieczenie chorobowe w całości finansują pracownicy, osoby wykonujące pracę nakładczą, zleceniobiorcy.

Ubezpieczenie wypadkowe

Osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu z wyjątkiem osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenie albo innej umowy o świadczenie usług, jeżeli wykonują ją poza siedzibą lub miejscem prowadzenia działalności zleceniodawcy. Składkę na ubezpieczenie wypadkowe pracowników, zleceniobiorców oraz osób współpracujących ze zleceniobiorcami finansują płatnicy składek.

Ubezpieczenie zdrowotne

Podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi wynagrodzenie brutto pomniejszone o opłacane przez pracownika składki ZUS (emerytalne, rentowe i chorobowe).

Jak dokonać zgłoszenia pracowników do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego?

Zgłoszenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dokonuje się na formularzu ZUS ZUA w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia, czyli od daty zatrudnienia. Zatrudnieni pracownicy podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu od momentu nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. Pracodawca zobowiązany jest także do opłacania składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. We wszystkich dokumentach związanych z ubezpieczeniami społecznymi należy podawać numer PESEL, w razie gdy ubezpieczonemu nie nadano tego numeru, to podaje się serię i numer dowodu osobistego lub paszportu. Jeżeli cudzoziemcy nie posiadają takich numerów identyfikacyjnych, to w zgłoszeniu do ubezpieczeń, na formularzu ZUS ZUA w bloku III dotyczącym danych identyfikacyjnych osoby zgłaszanej do ubezpieczeń - w przypadku braku numerów PESEL -powinny zostać wpisane seria i numer paszportu. Jeśli seria i numer paszportu są dłuższe niż liczba przewidzianych pól, należy wykazywać sekwencję składającą się z serii i kolejnych cyfr, które mieszczą się w przeznaczonych do tego polach.

Wysokości składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe są wyrażone w formie stopy procentowej, jednakowej dla wszystkich ubezpieczonych. Natomiast stopa procentowa ubezpieczenia wypadkowego jest zróżnicowana dla poszczególnych płatników składek i zależy od rodzaju wykonywanej pracy i poziomu zagrożeń zawodowych. Zasady różnicowania stopy procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe określają przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Stopy procentowe składek wynoszą

  • 19,52% podstawy wymiaru - na ubezpieczenie emerytalne,
  • 8,00% podstawy wymiaru - na ubezpieczenia rentowe;
  • 2,45% podstawy wymiaru - na ubezpieczenie chorobowe;
  • 9,00% – na ubezpieczenie zdrowotne;
  • 1,67% podstawy wymiaru - na ubezpieczenie wypadkowe, jeżeli zgłaszanych jest nie więcej niż 9 ubezpieczonych (0,67 - 3,33%, jeżeli zgłaszanych jest co najmniej 10 ubezpieczonych).

Płatnik składek zobowiązany jest do obliczania, rozliczania i przekazania do co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe pracowników, osób wykonujących pracę nakładczą oraz współpracujących ze zleceniobiorcami. Natomiast zleceniobiorcy sami obliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wyżej wymienione składki.

Osoby, które są obejmowane ubezpieczeniami społecznymi na zasadach dobrowolności, zgłaszają wniosek o objęcie ich ubezpieczeniem w terminie przez nie wybranym.  W zależności od różnych uwarunkowań podleganie lub niepodleganie danej osoby poszczególnym ubezpieczeniom, a także rozliczanie i opłacanie składek, musi być rozpatrywane i ustalane indywidualnie.

Więcej na temat zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu przez cudzoziemców zatrudnionych w Polsce w poradniku przygotowanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Informacje, jak rozliczyć ZUS znajdziesz w poradniku: Rozliczam się z ZUS w ramach prowadzonej działalności gospodarczej

Czy ta strona była przydatna?