Amortyzacja środków transportu jest istotna dla prawidłowego rozliczenia kosztów podatkowych działalności. Zwróć uwagę na to, że inaczej będziesz amortyzować samochód ciężarowy, a inaczej samochód osobowy. Samochód ciężarowy możesz amortyzować według 5 różnych metod, natomiast samochód osobowy tylko według 3 (dodatkowo występują ograniczenia w ich stosowaniu).
Samochód ciężarowy to samochód o masie całkowitej powyżej 3,5 ton, ewentualnie mniejszy, gdy spełnia określone w ustawach podatkowych warunki (np. ma otwartą lub trwale wydzieloną część przeznaczoną do przewozu ładunków albo posiada odpowiednio wysoką ładowność). Wymagania te powinny być potwierdzone zaświadczeniem o ich spełnieniu wydanym przez okręgową stację kontroli pojazdów. W dowodzie rejestracyjnym natomiast powinna dodatkowo znajdować się adnotacja o spełnieniu tych wymagań.
Dla potrzeb amortyzacji znaczenie będzie miał również fakt, czy auto jest nowe, czy też używane. Pamiętaj o tych warunkach już na etapie podejmowania decyzji co do zakupu firmowego samochodu.
Wśród metod amortyzacji środków transportu wyróżniamy metodę: jednorazową, liniową, degresywną, z indywidualnie ustalonymi stawkami lub amortyzację dla tzw. samochodów używanych intensywnie. Wybierając metodę amortyzacji, weź pod uwagę zarówno aktualną zdolność finansową firmy, jak i jej perspektywy w przyszłości. Ważny jest też nie tylko rodzaj auta, ale i twój status podatkowy. To właśnie te czynniki warunkują, którą metodę będziesz mógł wybrać.
Metoda liniowa
Najbardziej powszechną jest metoda liniowa. Można nią amortyzować zarówno samochody osobowe, jak i ciężarowe. Jest dostępna dla wszystkich przedsiębiorców, bez względu na ich status podatkowy. Dokonując amortyzacji liniowej rozkładasz ciężar zakupu samochodu równomiernie na 5 lat, czyli stosujesz stawkę 20%. Za wyborem tej metody przemawia również fakt, że jest ona łatwa w zakresie obsługi księgowej.
Uwaga! W odniesieniu do samochodów osobowych koszty uzyskania przychodu nie mogą stanowić odpisów amortyzacyjnych w części przekraczającej:
- równowartość 225.000 zł - dla samochodów z napędem elektrycznym,
- równowartość 150.000 zł. - dla pozostałych pojazdów.
Metoda degresywna
Metoda degresywna pozwala przyspieszyć amortyzację w pierwszych latach dokonywania odpisów. Kupując bowiem auto firmowe możesz podnieś stawkę odpisów z wykazu stawek amortyzacyjnych maksymalnie o współczynnik 2,0. Powoduje to, że zamiast odpisów na poziomie 20% stosowanych przy metodzie liniowej będziesz mógł dokonywać ich wyliczenia w wysokości 40% wartości początkowej pojazdu. W efekcie zwiększy to koszty podatkowe i spowoduje mniejsze obciążenie fiskalne. Niestety metody tej nie można zastosować w amortyzacji samochodu osobowego. Przy tej metodzie amortyzacji nie ma natomiast ograniczenia podmiotowego. Mogą więc z niej korzystać wszyscy przedsiębiorcy.
Amortyzacja szybka
Obejmuje samochody eksploatowane bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagające szczególnej sprawności technicznej. W takich sytuacjach przepisy pozwalają podnieś odpisy amortyzacyjne poprzez zastosowanie współczynników nie wyższych niż 1,4. Przepisy nie określają jednak, co to znaczy "intensywne używanie". Musisz więc dokonać takiej oceny we własnym zakresie (co może wywołać określone ryzyko w sytuacji, gdy instytucje podatkowe inaczej zinterpretują to pojęcie). Ponadto pamiętaj, że w razie wystąpienia bądź ustania warunków uzasadniających podwyższenie stawek, stawki odpisów amortyzacyjnych ulegają podwyższeniu lub obniżeniu od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające te zmiany.
Dokonując takiej „przyspieszonej” amortyzacji możesz zastosować stawkę wynoszącą maksymalnie 28%. W ten sposób możesz przyspieszyć zarówno amortyzację samochodu ciężarowego, jak i osobowego.
Amortyzacja jednorazowa
Jeśli rozpoczynasz działalność gospodarczą, to możesz dokonać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych, pod warunkiem, że:
- w roku rozpoczęcia działalności, a także w okresie dwóch lat poprzedzających nie prowadziłeś działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnik spółki osobowej oraz
- gdy działalności tej nie prowadził twój małżonek, z którym wiąże cię wspólność majątkowa.
Jednorazowych odpisów może też dokonać tzw. mały podatnik*. Amortyzacji jednorazowej nie można dokonać wcześniej niż w miesiącu, w którym zakupione auto wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W ten sposób cały ciężar zakupu samochodu zaliczy się jednorazowo do kosztów uzyskania przychodu. Ten sposób amortyzacji ma ograniczenie kwotowe, a jego limit nie może przekroczyć w roku podatkowym równowartości kwoty 50 000 euro. Uwaga! Ta metoda jest dostępna tylko dla nabywców samochodów ciężarowych.
*Mały podatnik to taki podatnik, u którego wartość przychodów ze sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku równowartości w złotych 1.200.000 euro.
Metoda stawek indywidualnych
Możesz także indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne. Dotyczy to używanych lub ulepszonych środków trwałych (samochodów), po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji twojej jako podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 30 miesięcy, czyli 2,5 roku. Za używane pojazdy w tym przypadku uznaje się pojazdy, które przed nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy. Samochody ulepszone to natomiast auta, które przed wprowadzeniem ich do ewidencji poddano modernizacji, a wydatki poniesione na ten cel stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej (kosztu zakupu). Przykładem „ulepszenia” może być zakup klimatyzacji do samochodu, zamontowanie instalacji gazowej czy zwiększenie mocy silnika. Metoda ta obejmuje zarówno samochody ciężarowe, jak i samochody osobowe. Z metody tej mogą korzystać wszyscy przedsiębiorcy, a wiec nowe podmioty oraz podmioty działające już na rynku i to niezależnie od wielkości i zakresu ich działalności
Pamiętaj, że zakup samochodu ciężarowego daje nie tylko więcej możliwości jego amortyzacji, ale również prawo pełnego odliczenia podatku VAT zawartego w cenie nabycia, jak i naliczonego w paliwie wykorzystywanym do jego eksploatacji. Nie wymaga też prowadzenia dodatkowych ewidencji przebiegu pojazdu.
Podstawy prawne:
- art. 22 h - k ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
- art. 16 h - k ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych