Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej nastąpiła zmiana zasad opodatkowania podatkiem VAT wymiany handlowej pomiędzy podatnikami VAT w Polsce a podatnikami zarejestrowanymi dla tego podatku w innych państwach Unii.
W transakcjach dokonywanych w ramach Wspólnoty Europejskiej, między podatnikami VAT z różnych państw członkowskich, pojęcia eksportu i importu zostały zastąpione pojęciami wewnątrzwspólnotowej dostawy i wewnątrzwspólnotowego nabycia. Podatek VAT od towarów w obrocie handlowym pomiędzy podatnikami VAT w państwach członkowskich Unii Europejskiej nie jest pobierany na granicy. Zamiast tego opodatkowanie ma miejsce w kraju nabywcy towaru (w kraju przeznaczenia towaru, natomiast w kraju dostawcy stosuje się stawkę 0% VAT lub zwolnienie z prawem do odliczenia podatku naliczonego). Trochę inaczej jest w sytuacji świadczenia usług. Niemniej i one wchodzą w pojęcie transakcji wewnątrzwspólnotowych.
- Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów WNT
Zostało ono zdefiniowane w art.9 ustawy o podatku od towarów i usług i oznacza nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium Polski przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. Warunkiem jest jednak aby nabywcą towarów w kraju był podmiot będący podatnikiem podatku VAT lub inna osoba prawna , zaś dokonujący dostawy był analogiczny podatnik w kraju nadania. Powyższych kryteriów się nie stosuje gdy przedmiotem nabycia są nowe środki transportu.
Przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, rozumie się również przemieszczenie towarów należących do przedsiębiorcy zagranicznego z terytorium innego państwa członkowskiego na terytorium kraju, jeżeli towary te zostały przez niego uprzednio wytworzone, wydobyte, nabyte albo zaimportowane, i towary te mają służyć jego działalności gospodarczej w Polsce.
Nie wszystkie jednak operacje mające w/w znamiona stanowią nabycie wewnątrzwspólnotowe. Wykaz czynności, które mimo skutku przemieszczania towaru pomiędzy różnymi państwami UE nie stanowią nabycia wewnątrzwspólnotowego został zamieszczony w art.12 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie w art.10 tej ustawy zamieszczono spis towarów oraz osób , które mimo uczestnictwa w zdefiniowanym powyżej przepływie nie będą prowadziły do powstania obowiązków z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Są to między innymi podmioty, które jako nie podlegające obowiązkowi w zakresie podatku VAT sprowadzą towary o wartości nie przekraczającej 50.000 zł w trakcie roku podatkowego.
W wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez kontrahenta zagranicznego , nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia.
Rozliczanie powstałego z tego tytułu podatku odbywa się w deklaracja podatkowej VAT-7 lub VAT-7K zaś podatek uiszcza się albo kwartalnie albo miesięcznie w zależności od statusu podatnika. Więcej na ten temat znajdziesz tutaj.
Uczestnicy w/w obrotu towarowego zobowiązani są też sporządzać informacje podsumowujące na formularzach VAT-UE. Formularze są przesyłane co miesiąc i obejmują spis transakcji dokonywanych z udziałem kontrahentów zagranicznych prowadzących do nabycia wewnątrzwspólnotowego. Dowiedź się więcej o informacjach VAT-UE.
- Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów WDT
Dostawy dokonywane pomiędzy przedsiębiorstwami znajdującymi się w różnych państwach członkowskich Unii Europejskiej określane są mianem dostaw wewnątrzwspólnotowych. Gdy polski przedsiębiorca (podatnik VAT) będzie przesyłać towar do przedsiębiorcy znajdującego się na obszarze Wspólnoty, wówczas dostawa ta objęta będzie stawką 0% VAT, jeżeli spełnione zostaną między innymi następujące warunki:
1. dostawa została wykonana na rzecz podmiotu, posiadającego status podatnika VAT w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej,
2. towary zostaną wysłane lub wywiezione z terytorium Polski do miejsca przeznaczenia w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej,
3. podatnik będzie posiadać dowód, określony zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług, potwierdzający wywiezienie towarów z Polski.
Katalog dowodów mogących służyć jako potwierdzenie wywozu został zamieszczony w art.42 ustawy o podatku od towaru i usług.
Za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów uznaje się również przemieszczenie przez przedsiębiorcę, należących do niego towarów z terytorium kraju na terytorium innego państwa członkowskiego jeżeli mają one służyć działalności gospodarczej przedsiębiorcy za granicą.
Z kolei w art. 13 ust.4 ustawy o podatku od towarów i usług wymieniono te czynności wywozu , które mimo przemieszczania nie są utożsamiane z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów.
Obowiązek podatkowy w zakresie WDT powstaje z chwilą wystawienia faktury przez przedsiębiorcy, nie później jednak niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy. W przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów wykonywanej w sposób ciągły przez okres dłuższy niż miesiąc uważa się ją za dokonaną z upływem każdego miesiąca do czasu zakończenia dostawy tych towarów.
Podobnie jak wcześniej tego rodzaju transakcje wykazuje się w deklaracji podatkowej VAT-7, VAT-7K w zależności od statusu podatnika. Więcej na ten temat znajdziesz tutaj.
Dostawy wewnątrzwspólnotowe podlegają również rejestracji w formie składania informacji podsumowujących. Sporządza się je elektronicznie (VAT-UE). Obejmują one okres miesiąca kalendarzowego. Dowiedź się więcej o informacjach VAT-UE.
- Usługi wewnątrzwspólnotowe
Obejmują one zarówno import usług , jak i usługi świadczone na rzecz przedsiębiorców mających siedzibę w UE i będących dla tych usług podatnikami.
Zgodnie z art. 2 pkt. 9 ustawy o podatku od towarów i usług przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca. Podatnikiem w tym przypadku jest przedsiębiorca krajowy będący odbiorcą usług świadczonych przez podmioty posiadające siedzibę działalności gospodarczej ,stałe miejsca pobytu lub zamieszkania poza terytorium Polski. Od powyższych zasad istnieją jednak wyjątki i miejscem świadczenia usług np. w poniższych przypadkach jest:
• miejsce położenia nieruchomości – gdy usługi są związane z nieruchomościami (w tym świadczone przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, architektów, nadzór budowlany), zakwaterowaniem w hotelach i obiektach podobnych,
• miejsce gdzie odbywa się transport z uwzględnieniem pokonanych odległości – gdy usługi związane są z transportem pasażerów,
• miejsce odbywania się imprez – w przypadku wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne,
• miejsce ich faktycznego wykonania – w przypadku usług restauracyjnych i cateringowych,
• miejsce faktycznego oddania do dyspozycji – w przypadku krótkoterminowego wynajmu środków transportu.
W efekcie o miejscu opodatkowania przy tego rodzaju usługach będzie świadczyć położenie lokalu, miejsce imprezy czy punkt realizacji usługi. W rezultacie wspomniane usługi mogą być opodatkowane w kraju jak i zagranicą.
W przypadkach zaś gdy usługobiorcą jest podmiot zagraniczny lub gdy w/w usługi, są świadczone w innym państwie UE to w kraju nie zachodzi obowiązek podatkowy. W takim przypadku mamy do czynienia z usługą wewnątrzwspólnotową rozliczaną za granicą, a krajowy dostawca usług wystawia jedynie fakturę netto nie naliczając podatku VAT.
Zarówno import usług jak i usługi świadczone na rzecz podmiotów zagranicznych są deklarowane i wykazywane w deklaracji VAT-7, VAT-7K. W/w obowiązek może być realizowany w układzie miesięcznym lub kwartalnym.
Usługi podlegające opodatkowaniu przez kontrahenta zagranicznego są dodatkowo ujawnianie w informacjach podsumowujących składanych kwartalnie na drukach VAT-UE.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług