Nauczyciel – uznawanie kwalifikacji

Jesteś obywatelem państw członkowskich Unii Europejskiej albo Norwegii, Islandii, Lichtensteinu czy też Szwajcarii? Masz kwalifikacje do wykonywania zawodu nauczyciela i chcesz pracować w polskiej szkole lub przedszkolu? Przeczytaj opis usługi i złóż wniosek o uznanie swoich kwalifikacji.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, Szwajcarii lub Norwegii, Islandii, Lichtensteinu (czyli państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym), którzy nabyli w tych państwach (poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej) kwalifikacje do wykonywania zawodu regulowanego, mogą ubiegać się o uznanie swoich kwalifikacji w Polsce i pracować w swoim zawodzie.

Ponadto o uznanie kwalifikacji mogą się ubiegać:

• członkowie rodzin obywateli polskich lub obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, Szwajcarii lub Norwegii, Islandii, Lichtensteinu;
• obywatele państw trzecich posiadający status rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;
• cudzoziemcy posiadający status uchodźcy lub objęci ochroną uzupełniającą;
• cudzoziemcy przybywający na terytorium RP lub przebywający na tym terytorium w celu połączenia się z rodziną, będący członkami rodziny cudzoziemca zamieszkującego na terytorium RP w związku z nadaniem mu statusu uchodźcy lub udzieleniem mu ochrony uzupełniającej;
• obywatele państw trzecich, którzy ubiegają się o przyjęcie na terytorium RP w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji;
• obywatele państw trzecich, którzy zostali przyjęci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celach innych niż wykonywanie pracy zgodnie z prawem Unii Europejskiej lub prawem krajowym, mający prawo do wykonywania pracy oraz posiadający dokument pobytowy zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1030/2002 oraz obywatel państwa trzeciego, przyjęty na terytorium RP w celu wykonywania pracy zgodnie z prawem Unii Europejskiej lub prawem krajowym;
• obywatele państw trzecich posiadający zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych.

W przypadku gdy zawód nauczyciela nie jest w państwie wnioskodawcy zawodem regulowanym, wnioskodawca musi dodatkowo udokumentować wykonywanie zawodu w tym państwie członkowskim przez rok w pełnym wymiarze czasu pracy albo odpowiednio dłużej w niepełnym wymiarze czasu pracy, w okresie ostatnich dziesięciu lat, chyba że wnioskodawca posiada dokument poświadczający ukończenie kształcenia regulowanego na danym poziomie.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

W dowolnym momencie

Gdzie załatwisz sprawę

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Aleja Jana Chrystiana Szucha 25, 00-918 Warszawa

Co zrobić krok po kroku

1. Złóż wniosek o uznanie kwalifikacji zawodowych

Wniosek oraz załączniki możesz złożyć w formie papierowej albo przesłać elektronicznie.

Dokumenty

• Dokumenty dotyczące niekaralności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione umyślnie, zakazu wykonywania zawodu, zawieszenia prawa wykonywania zawodu, na podstawie orzeczenia sądu lub w wyniku postępowania dyscyplinarnego powinny być wystawione nie wcześniej niż trzy miesiące przed ich złożeniem. Jeżeli w twoim państwie nie są wydawane ww. dokumenty, to złóż oświadczenie, że spełniasz te wymogi.
• Dokumenty wymienione powyżej dołącz w formie kopii (z wyjątkiem dowodu opłaty za przeprowadzenie postępowania). Oryginały dokumentów przedkłada się wyłącznie do wglądu.
• Wniosek złóż w języku polskim. Pozostałe dokumenty złóż w języku polskim albo w innym języku wraz z kopią tłumaczenia na język polski. W przypadku dokumentów szczególnie istotnych dla przeprowadzenia postępowania Minister Edukacji i Nauki może wymagać kopii tłumaczenia dokonanego przez tłumacza przysięgłego prowadzącego działalność w Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwie członkowskim. Tłumaczenie na język polski nie jest wymagane w przypadku dokumentów potwierdzających: imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, obywatelstwo oraz nazwę państwa wnioskodawcy.

2. Urząd sprawdzi twój wniosek

Urzędnik w ciągu miesiąca zawiadomi cię, że otrzymał twój wniosek.

Jeśli urząd stwierdzi braki, to wezwie cię do ich usunięcia w konkretnym terminie. Jeśli nie dostarczysz brakujących dokumentów, to twój wniosek nie będzie dalej rozpatrywany.

Dokumenty

Termin

W ciągu miesiąca.

3. Możesz dostać postanowienie o tym, że musisz odbyć staż adaptacyjny lub przystąpić do testu umiejętności.

1. Minister Edukacji Narodowej sprawdza:

- autentyczność dokumentów potwierdzających wykształcenie;

- różnice zakresu kształcenia wymaganego do wykonywania zawodu nauczyciela w Rzeczypospolitej Polskiej i w państwie wnioskodawcy;

- różnice zakresu zawodu nauczyciela w państwie wnioskodawcy od zakresu tego zawodu w Rzeczypospolitej Polskiej;

- różnice w kształceniu wymaganym w państwie wnioskodawcy i kształceniu wymaganym w Rzeczypospolitej Polskiej.

2. W przypadku uzasadnionych wątpliwości Minister Edukacji Narodowej może zwrócić się do organu państwa członkowskiego o potwierdzenie:

- autentyczności dokumentów przedstawionych przez wnioskodawcę (przez system IMI);

- braku zakazu albo zawieszenia prawa wykonywania zawodu orzeczonych w stosunku do wnioskodawcy ubiegającego się o uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu nauczyciela.

3. Minister Edukacji Narodowej, w drodze postanowienia, może uzależnić wydanie decyzji w sprawie uznania kwalifikacji od odbycia przez wnioskodawcę stażu adaptacyjnego lub przystąpienia przez niego do testu umiejętności w przypadku, gdy:

1. zakres kształcenia w Rzeczypospolitej Polskiej i w państwie wnioskodawcy różnią się w sposób zasadniczy lub
2. zakres zawodu w państwie wnioskodawcy różni się znacząco od zakresu tego zawodu w Rzeczypospolitej Polskiej, a kształcenie lub szkolenie wymagane w państwie wnioskodawcy różni się znacząco od kształcenia lub szkolenia wymaganego przepisami regulacyjnymi

– chyba że wiedza, umiejętności i kompetencje nabyte przez wnioskodawcę podczas zdobywania doświadczenia zawodowego lub przez potwierdzone efekty uczenia się w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, lub potwierdzone efekty kształcenia w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, mogą wyrównać w całości albo w części te różnice.

4. Minister Edukacji Narodowej może odmówić uznania kwalifikacji zawodowych wnioskodawcy, który posiada kwalifikacje zawodowe na poziomie pierwszym, jeżeli w Rzeczypospolitej Polskiej jest wymagane posiadanie formalnych kwalifikacji odpowiadających poziomowi piątemu.

5. W przypadku gdy wnioskodawca posiada kwalifikacje zawodowe na poziomie pierwszym, a do wykonywania zawodu nauczyciela jest wymagane posiadanie kwalifikacji zawodowych na poziomie czwartym, Minister Edukacji Narodowej może zobowiązać wnioskodawcę zarówno do odbycia stażu adaptacyjnego, jak i do przystąpienia do testu umiejętności.

W wyniku analizy dokumentów stwierdza się, że:

1. Wnioskodawca posiada kwalifikacje zawodowe

albo

2. Wnioskodawca musi odbyć staż adaptacyjny lub przystąpić do testu umiejętności.

Minister Edukacji Narodowej, w drodze postanowienia, uzależnia wydanie decyzji w sprawie uznania kwalifikacji od odbycia przez wnioskodawcę stażu adaptacyjnego albo przystąpienia do testu umiejętności. W postanowieniu tym Minister określa zakres testu umiejętności lub zakres i czas trwania stażu adaptacyjnego, mając na uwadze konieczność wyrównania różnic w zakresie kształcenia lub zawodu w stopniu niezbędnym do wykonywania zawodu nauczyciela.

Staż adaptacyjny jest odbywany w języku polskim i nie może trwać dłużej niż trzy lata.

Jeżeli wnioskodawca wnosi o uznanie kwalifikacji do nauczania więcej niż jednego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć, wnioskodawca odbywa jeden staż adaptacyjny albo przystępuje do jednego testu umiejętności. Wnioskodawca ponosi koszty odbywania stażu lub przystąpienia do testu umiejętności.

Program stażu adaptacyjnego jest ustalany dla nauczania danego przedmiotu lub danych przedmiotów albo dla prowadzenia danego rodzaju zajęć w zakresie, w jakim o uznanie kwalifikacji występuje wnioskodawca, po przeprowadzeniu analizy kwalifikacji wnioskodawcy, z uwzględnieniem zakresu wiedzy, jaki jest niezbędny dla spełnienia wymagań kwalifikacyjnych określonych dla nauczyciela danego przedmiotu nauczania lub rodzaju prowadzonych zajęć.

Wnioskodawca po otrzymaniu postanowienia występuje do Ministra Edukacji Narodowej z wnioskiem o odbycie stażu adaptacyjnego albo o przeprowadzenie testu umiejętności (wybór należy do wnioskodawcy).

Zapoznaj się ze szczegółowym opisem przebiegu stażu adaptacyjnego oraz testu umiejętności.

Dokumenty

4. Dostaniesz decyzję

Na podstawie dokumentacji urząd wyda ci:

1) decyzję w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych – w przypadku oceny pozytywnej

lub

2) decyzję w sprawie odmowy uznania kwalifikacji zawodowych – w przypadku oceny negatywnej.

Dokumenty

Ile zapłacisz

Opłata wynosi 35 procent minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w roku wydania legitymacji. W 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4242 zł do 30 czerwca, a od 1 lipca 4300 zł.

Opłatę wpłać na rachunek bankowy Ministerstwa Edukacji i Nauki.

Ile będziesz czekać

Decyzję dostaniesz w ciągu 3 miesięcy, od kiedy złożysz wszystkie wymagane dokumenty. W szczególnych przypadkach termin ten może się wydłużyć o miesiąc, o czym poinformuje cię urzędnik.

Jeśli okaże się, że musisz odbyć staż adaptacyjny lub przystąpić do testu umiejętności, to termin wydania decyzji będzie zawieszony aż do dnia, w którym urząd otrzyma ocenę z przebiegu twojego stażu adaptacyjnego lub wynik twojego testu umiejętności.

Jak możesz się odwołać

Jeśli dostaniesz decyzję odmowną, to masz 14 dni na złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wniosek złóż do Ministra Edukacji i Nauki.