Mediacja sądowa w sprawach cywilnych

Gdy prowadzisz swój biznes może dojść do sporu miedzy tobą a twoim biznesowym partnerem. Najczęściej takie spory dotyczą rozliczeń finansowych, np. zaległości w zapłacie za towar lub wykonaną usługę, ale mogą dotyczyć prawie wszystkich spraw, w których można wszcząć spór przed sądem. W takiej sytuacji możesz zastanowić się nad skierowaniem sprawy do mediacji. Zgodnie z prawem mediacja jest dobrowolna i może być przeprowadzona na dwa sposoby: 1. w oparciu o umowę pomiędzy przedsiębiorcami lub wniosek o wszczęcie mediacji złożony przez jedną ze stron sporu (mediacja umowna), 2. na podstawie skierowania przez sąd sprawy na mediację (mediacja sądowa). Szczegóły dotyczące mediacji sądowej znajdziesz poniżej.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Mediacja jest coraz popularniejszym sposobem załatwiania sporów między przedsiębiorcami.

Zgodnie z prawem mediacja jest dobrowolna i może być przeprowadzona jeszcze przed rozpoczęciem sprawy sądowej (jest to mediacja umowna, albo mediacja przedsądowa, albo mediacja pozasądowa).

Jeżeli twoja sprawa trafiła do sądu to na mediacje kieruje sąd, który zajmuje się twoją sprawą. Pamiętaj o tym, że jeśli twoja sprawa jest już w sądzie to i tak masz prawo żeby wnioskować o rozpoczęcie mediacji na każdym etapie postępowania. Możesz to zrobić np. ustnie do protokołu podczas rozprawy w sądzie, albo pisemnie. Wniosek o skierowanie stron do mediacji nie ma żadnej szczególnej formy. Wystarczy jak wskaże strony postępowania oraz sygnaturę akt za którą prowadzona jest sprawa w sądzie.

Gdzie załatwisz sprawę

Co zrobić krok po kroku

1. Skierowanie do mediacji

Jednym z zadań sądu, który rozpoznaje twoją sprawę jest pouczenie stron o możliwości ugodowego załatwienia sporu, w szczególności w drodze mediacji. Sąd może skierować strony do mediacji na każdym etapie sprawy. Jeszcze przed pierwszym posiedzeniem, przewodniczący ocenia, czy skierować strony do mediacji. W tym celu przewodniczący może wysłuchać strony albo wezwać je na posiedzenie niejawne. Dodatkowo przewodniczący może wezwać strony na spotkanie informacyjne dotyczące polubownych metod rozwiązywania sporów (w tym mediacji).

Postanowienie kierujące strony do mediacji może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Mediacji nie prowadzi się, jeżeli strona w ciągu tygodnia od dnia ogłoszenia lub doręczenia jej postanowienia kierującego strony do mediacji nie wyraziła zgody na mediację.

Jeśli strony same nie wybrały mediatora, sąd, kierując strony do mediacji, wyznacza mediatora mającego odpowiednią wiedzę i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach podobnych do sprawy jaka jest między stronami.

Dokumenty

2. Przeprowadzenie mediacji

Mediator ma prawo do zapoznania się z aktami sprawy, chyba że strona w ciągu tygodnia od postanowienia kierującego do mediacji nie wyrazi zgody na to zapoznanie.

Po skierowaniu stron do mediacji, przewodniczący niezwłocznie przekazuje mediatorowi dane kontaktowe stron oraz ich pełnomocników, w szczególności numery telefonów i adresy poczty elektronicznej, jeśli je mają.

Mediator ustala termin i miejsce posiedzenia mediacyjnego. Nie jest to konieczne, jeżeli strony zgodzą się na przeprowadzenie mediacji bez posiedzenia mediacyjnego.

Mediator prowadzi mediację różnymi metodami, których celem jest polubowne rozwiązanie sporu. Mediator może pomagać stronom np. przy tworzeniu zasad ugody, lub na wniosek stron może wskazać sposoby rozwiązania sporu.

Mediator, który będzie prowadził twoją mediację powinien zachować bezstronność. Postępowanie mediacyjne nie jest jawne. Mediator, strony i inne osoby, które biorą udział w mediacji muszą zachować w tajemnicy fakty, o których dowiedziały się w trakcie mediacji.

3. Mediator sporządza protokół z mediacji

W protokole podaje się miejsce i czas mediacji, imię, nazwisko (nazwę) i adresy stron, imię i nazwisko oraz adres mediatora oraz wynik mediacji. Protokół podpisuje mediator. Jeżeli uczestnicy mediacji zawarli ugodę to należy ją umieścić w protokole albo dołączyć ją do protokołu. Strony muszą podpisać ugodę. Podpisanie ugody oznacza zgodę na złożenie do sądu wniosku o jej zatwierdzenie. Mediator ma również obowiązek doręczenia stronom odpisu protokołu.

Dokumenty

4. Zatwierdzenie ugody przez sąd

Mediator, po tym jak sporządzi protokół składa go w sądzie, który zajmuje się sprawą. Jeśli zawarto ugodę, sąd, na wniosek strony, niezwłocznie ją zatwierdzi. Jeżeli ugoda ma być wykonana w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności. W innych przypadkach sąd zatwierdzi ugodę postanowieniem. W obu przypadkach sąd może wydać postanowienie na posiedzeniu niejawnym.

Sąd może odmówić nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody. Stanie się tak, jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.

Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. Ugoda zawarta przed mediatorem, którą zatwierdzono przez nadanie jej klauzuli wykonalności, jest tytułem wykonawczym co oznacza, że z tym dokumentem można złożyć wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji.

Ile zapłacisz

Mediator ma prawo do wynagrodzenia i zwrotu wydatków związanych z mediacją, chyba że wyraził zgodę na prowadzenie mediacji bez wynagrodzenia. Wynagrodzenie i zwrot wydatków obciążają strony.

W sprawach o prawa majątkowe (np. zapłatę pieniędzy) wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 150 zł i nie więcej niż 2000 zł za całość postępowania mediacyjnego. W sprawach o prawa majątkowe, w których wartości nie da się ustalić, oraz w sprawach o prawa niemajątkowe (np. o ochronę dóbr osobistych) wynagrodzenie mediatora za prowadzenie mediacji wynosi za pierwsze posiedzenie 150 zł, a za każde kolejne - 100 zł, łącznie nie więcej niż 450 zł.

W związku z przeprowadzeniem mediacji mediatorowi przysługuje prawo do zwrotu kosztów:

• przejazdów;
• wynajmu pomieszczenia niezbędnego do przeprowadzenia posiedzenia mediacyjnego, w wysokości nie większej niż 70 zł za jedno posiedzenie;
• korespondencji, w wysokości nie większej niż 30 zł.

W razie gdy strony nie pojawią się na mediacji, mediatorowi przysługuje zwrot poniesionych wydatków w wysokości nie większej niż 70 zł.

Uwaga! Jeśli mediacja była prowadzona po skierowaniu przez sąd i zakończy się ugodą to strony są zwolnione z opłat.

Ile będziesz czekać

Jeżeli twoją sprawę do mediacji skierował sąd to określa on czas jej trwania – maksymalnie do trzech miesięcy. Na zgodny wniosek stron lub z innych ważnych powodów termin na przeprowadzenie mediacji może zostać przedłużony, jeżeli będzie to sprzyjać ugodowemu załatwieniu sprawy.

Jak możesz się odwołać

Na zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem możesz złożyć zażalenie do sądu drugiej instancji.