Podatek cukrowy – kto ma obowiązek zapłaty

Sprawdź, co to jest podatek cukrowy, kto musi go płacić i jakie kary grożą za brak zapłaty.

• Co to jest opłata cukrowa (podatek cukrowy)
• Kto płaci podatek cukrowy
• Obowiązki podmiotu produkującego na zamówienie
• Ile wynosi opłata
• Kiedy i na jaki rachunek trzeba płacić
• Najczęściej zadawane pytania

Co to jest opłata cukrowa (podatek cukrowy)

Opłata od środków spożywczych (inaczej opłata cukrowa lub podatek cukrowy) to danina, której celem jest stymulowanie prozdrowotnych wyborów konsumentów. Służy poprawie jakości diety obywateli przez ograniczenie spożycia słodkich napojów. Opłata cukrowa ma zniechęcać konsumentów do spożywania wysokosłodzonych napojów, tym samym motywować producentów do redukcji ilości cukru i substancji słodzących w oferowanych produktach.

Opłata cukrowa jest nakładana na napoje z dodatkiem:

• cukrów (monosacharydów, disacharydów środków spożywczych zawierających te substancje)
• substancji słodzących, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 (na przykład ksylitol, sorbitol, aspartam)
• kofeiny lub tauryny.

Opłacie nie podlegają napoje, które są:

• wyrobami medycznymi
• suplementami diety
• żywnością specjalnego przeznaczenia, preparatami do początkowego i dalszego żywienia niemowląt
• wyrobami akcyzowymi
• zawierają więcej niż 20% soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego, a zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g na 100 ml napoju
• roztworami węglowodanowo-elektrolitowymi, w których zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g w przeliczeniu na 100 ml napoju
• wyrobami na bazie mleka albo jego przetworów (na przykład jogurty, maślanki, kefiry, mleko zsiadłe).

Przeczytaj więcej o opłacie cukrowej na stronie Ministerstwa Finansów.

Kto płaci podatek cukrowy

Obowiązek zapłaty podatku cukrowego ciąży na osobie fizycznej, osobie prawnej oraz jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, która:

• sprzedaje napoje do punktów sprzedaż detalicznej
• prowadzi sprzedaż detaliczną napojów jako producent, podmiot nabywający napoje w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importujący napoje spoza UE
• zamawia u producenta wyprodukowanie napoju objętego opłatą, a skład napoju podlegającego opłacie stanowi element umowy – obowiązek zapłaty ciąży na zamawiającym.

Jeżeli sprzedajesz lub wprowadzasz na rynek napoje, od których opłata została już zapłacona wcześniej, nie musisz wykazywać tych napojów w informacji i płacić od nich opłaty.

Uwaga! Jeżeli sprzedajesz napoje objęte opłatą kontrahentowi, który prowadzi jednocześnie sprzedaż detaliczną i hurtową, jesteś zobowiązany odprowadzić opłatę od wszystkich napojów sprzedanych temu kontrahentowi.

Obowiązki podmiotu produkującego na zamówienie

Jeśli jesteś producentem i zawierasz umowę z zamawiającym na wyprodukowanie napoju objętego opłatą, musisz poinformować o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo miejsce siedziby zamawiającego najpóźniej w dniu powstania obowiązku uiszczenia opłaty.

Informacja powinna zawierać:

• dane producenta i podmiotu obowiązanego do uiszczenia opłaty (nazwę firmy albo imię i nazwisko, adres siedziby albo miejsce zamieszkania, numer NIP, imię i nazwisko, numer telefonu lub adres poczty elektronicznej osoby wskazanej do kontaktu)
• informacja o składzie napojów będących przedmiotem umowy, w tym o dodatku kofeiny lub tauryny, substancji słodzących oraz o zawartości cukrów w przeliczeniu na objętość napojów w zakresie pozwalającym na obliczenie wysokości opłaty
• datę i podpis producenta lub osoby przez niego upoważnionej.

Taką samą informację musisz przekazać zamawiającemu, na którym ciąży obowiązek uiszczenia opłaty w terminie pozwalającym mu na terminowe uregulowanie należności.

Ile wynosi opłata

Opłata cukrowa jest sumą dwóch wartości, stałej i zmiennej. Na każdy litr napoju opłata wynosi:

• 0,50 zł opłaty stałej – za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g w 100 ml napoju lub za zawartość (w jakiejkolwiek ilości) co najmniej jednej substancji słodzącej
• 0,05 zł opłaty zmiennej – za każdy gram cukrów powyżej 5 g w 100 ml napoju.

Napoje z dodatkiem kofeiny lub tauryny są objęte dodatkową opłatą w wysokości 0,10 zł w przeliczeniu na litr napoju.

Opłata nie może wynieść więcej niż maksymalnie 1,2 zł w przeliczeniu na 1 litr napoju.

Niższa opłata obejmuje napoje zawierające powyżej 5 g cukrów w 100 ml:

• w których udział masowy soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20% składu surowcowego
• będące roztworami węglowodanowo-elektrolitowymi, na przykład napoje izotoniczne.

Na te napoje nakładana będzie tylko część zmienna opłaty – 0,05 zł za każdy gram cukru powyżej 5 g w 100 ml napoju (nie nakłada się opłaty stałej).

Przy obliczeniu opłaty zawartość cukrów w 100 ml napoju zaokrągla się w górę do pełnego grama.

Zobacz, jak obliczyć wartość opłaty w zależności od składników napoju.

Kiedy i na jaki rachunek trzeba płacić

Podatek cukrowy należy wpłacić na indywidualny rachunek podatkowy (mikrorachunek podatkowy). Możesz sprawdzić jaki jest numer twojego mikrorachunku podatkowego korzystając z generatora na stronie podatki.gov.pl. Opłatę wnieś do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy informacja.

Dodatkowo trzeba złożyć - wyłącznie elektronicznie - informację o wysokości opłaty za pośrednictwem systemu informatycznego ministra finansów. Informację o wysokości opłaty, czyli informację CUK-1, można przygotować przy użyciu bezpłatnej aplikacji przygotowanej przez Ministerstwo Finansów.

Informacja o opłacie powinna zawierać:

• okres, za który jest składana
• miejsce składania informacji – nazwę właściwego urzędu skarbowego
• cel składania informacji: a) złożenie informacji, b) korekta informacji
• dane podmiotu obowiązanego do zapłaty opłaty: a) nazwę (firmę) albo imię i nazwisko, b) NIP, c) imię i nazwisko, numer telefonu lub adres poczty elektronicznej osoby wskazanej do kontaktu
• właściwie ustaloną kwotę opłaty
• kwotę opłaty do zapłaty
• informacje o opłacie: a) łączną kwotę opłaty, b) kwotę opłaty za poszczególne napoje, c) liczbę litrów napojów sprzedanych w danym okresie – w podziale na poszczególne napoje wraz z informacją o dodatku w składzie kofeiny lub tauryny, lub substancji słodzących oraz o zawartości cukrów w 100 ml napoju, d) numery faktur, daty ich wystawienia, odpowiednio NIP dostawcy albo nabywcy oraz numery partii towaru, jeżeli nie są zawarte na fakturze
• datę i podpis podmiotu obowiązanego do zapłaty opłaty lub osoby przez niego upoważnionej
• pouczenie, że informacja stanowi podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego.

Uwaga! Jeżeli nie zapłacisz opłaty w terminie, organ podatkowy nałoży dodatkową opłatę w wysokości 50% kwoty należnej opłaty.

Przeczytaj jak sporządzić informację CUK-1.

Najczęściej zadawane pytania

Czy w sytuacji, gdy dana partia napoju, od której wniesiono „opłatę cukrową” zostaje wycofana z rynku , w związku z czym następuje jej zwrot do producenta, zobowiązany może skorygować informację?

Odpowiedź MF. Tak. W sytuacji zwrotu hurtownikowi części zakupionych napojów przez detalistę należy przyjąć, że nie doszło do skutecznego wprowadzenia na rynek krajowy napojów, w części, która została zwrócona. Tym samym kwotę należnej opłaty pomniejsza się o kwotę opłaty naliczonej od napojów zwróconych podmiotowi obowiązanemu do zapłaty opłaty.

Kiedy powstaje moment zapłaty opłaty? Czy następuje to z momentem dokonania sprzedaży (tj. cywilistycznie), czy też na zasadach wynikających z ustawy o VAT?

Odpowiedź MF. Obowiązek zapłaty opłaty powstaje w dacie pierwszego zdarzenia, które ma miejsce po stronie podmiotu zobowiązanego do zapłaty opłaty, niezależnie czy jest to wystawienie faktury, otrzymanie zapłaty lub wydanie towaru.

Czy konieczne jest wskazywanie numerów partii w informacji, w sytuacji, gdy podmiot zobowiązany nie dysponuje taką numeracją?

Odpowiedź MF. Art. 12g ust. 2 ustawy dotyczy danych, jakie powinna zawierać informacja składana przez podmioty zobowiązane do zapłaty opłaty. Należy zauważyć, że nr partii towaru może być ujęty na fakturze jako jej element dodatkowy, przy czym taka informacja ma charakter fakultatywny. W przypadku braku nr partii towaru na fakturze, informacja taka powinna zostać zawarta jako odrębny element w składanej informacji. Obowiązek zaś podawania nr faktur w informacji CUK wynika bezpośrednio z art. 12g ust. 2 pkt 7 lit d ustawy.

Czy informację CUK musi podpisać wyłącznie osoba z KRS, czy tak jak w przypadku deklaracji podatkowych może podpisać ją podpisem kwalifikowaną osoba upoważniona zgłoszone drukiem UPL?

Odpowiedź MF. Tak – informację CUK może podpisać pełnomocnik legitymujący się pełnomocnictwem do podpisywania deklaracji składanej za pomocą środków komunikacji elektronicznej (UPL-1). Zgodnie z art. 12j omawianej ustawy do opłaty i dodatkowej opłaty, o której mowa w art. 12i ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Stosownie zaś do art. 80a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa jeżeli odrębne ustawy nie stanowią inaczej, deklaracja, w tym deklaracja składana za pomocą środków komunikacji elektronicznej, może być podpisana także przez pełnomocnika podatnika, płatnika lub inkasent.

Ważne! Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jest organem właściwym do wydawania - na podstawie art. 14b §1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 z późn. zm.) - indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego dot. opłaty od środków spożywczych, o której mowa w art. 12a ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym.

Zobacz jak wystąpić o interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego.