Obowiązek podatkowy – kiedy muszę rozliczyć VAT

Zastanawiasz się kiedy masz obowiązek rozliczenia VAT? Obowiązek podatkowy VAT powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi.

Usługę, dla której ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń (usługa ciągła np. dostarczanie wody, mediów), uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Zasady te stosuje się odpowiednio do dostaw towarów o charakterze ciągłym.

Otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego, z chwilą otrzymania zapłaty (lub jej części) w odniesieniu do otrzymanej kwoty (w odróżnieniu np. od PIT obowiązek VAT powstaje również w momencie otrzymania zaliczki).

Analogiczne zasady stosuje się  w przypadku importu usług (usługi nabywane od podatnika zagranicznego przez polskiego podatnika VAT, dla których jest on zobowiązany do rozliczenia podatku).

Szczególne zasady powstania obowiązku podatkowego w VAT

Ustawa o podatku od towarów i usług wprowadziła również liczne szczególne przypadki powstania obowiązku podatkowego w VAT, które są uzależnione m.in. od momentu otrzymania płatności czy wystawienia faktury.

Wśród pierwszej grupy znajdują się czynności, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. Dotyczy to takich transakcji jak:

• wydania towarów przez komitenta komisantowi na podstawie umowy komisu
• przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie
• dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów
• świadczenia, na podstawie odrębnych przepisów, na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym (z wyjątkiem niektórych usług stanowiących import)
• świadczenia usług zwolnionych od podatku.

Kolejna grupa czynności dotyczy transakcji, wobec których obowiązek podatkowy powstanie w momencie wystawienia faktury na rzecz vatowców, a dotyczy takich zdarzeń jak:

• świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych (obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu na jej wystawienie, czyli 30. dnia od wykonania usługi)
• dostawy książek drukowanych - z wyłączeniem map i ulotek - oraz gazet, czasopism i magazynów drukowanych
• czynności polegających na drukowaniu książek - z wyłączeniem map i ulotek - oraz gazet, czasopism i magazynów, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b ustaway VAT, stanowiących import usług.

Trzecia grupa czynności, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje według zasad szczególnych, dotyczy:

• dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego
• świadczenia usług:
  • telekomunikacyjnych
  • najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze
  • ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia
  • stałej obsługi prawnej i biurowej
  • dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.

- wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b ustawy VAT, stanowiących import usług

W tej sytuacji obowiązek podatkowy jest uzależniony od momentu wystawienia faktury, jednak nie później niż w momencie upływu terminu ich płatności.

W wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów oraz w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy.

W przypadku objęcia towarów  procedurą celną przetwarzania pod kontrolą celną obowiązek  podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą objęcia towarów tą procedurą.

Natomiast w przypadku objęcia towarów procedurą celną: składu celnego, odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń, tranzytu lub przeznaczeniem celnym – wprowadzenie towarów do wolnego obszaru celnego lub składu wolnocłowego, jeżeli od towarów tych pobierane są opłaty wyrównawcze lub opłaty o podobnym charakterze - obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą wymagalności tych opłat.