Ile kosztuje zatrudnienie współpracownika na zleceniu lub umowie o dzieło

Składki przy jednym źródle przychodu

Osoba, z którą podpisujesz umowę zlecenie i dla której jest to jedyne źródło przychodów, jest objęta obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym.

Obowiązkowe są też składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Zleceniobiorca ma jeden tytuł do ubezpieczeń społecznych, jeśli ma jedno źródło przychodu.

Wyjątkiem jest składka na ubezpieczenie chorobowe od zleceniobiorcy (2,45 proc. wynagrodzenia brutto), która jest dobrowolna i której podstawa nie może miesięcznie przekroczyć 250 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

Składki przy kilku źródłach przychodów

Ubezpieczenie społeczne

Tytułem do ubezpieczeń społecznych jest, m.in.: umowa o pracę, umowa zlecenia, prowadzenie działalności, przebywanie na urlopie wychowawczym, pobieranie zasiłku macierzyńskiego.

Sprawdź wybrane przypadki, kiedy pracownik posiada kilka tytułów do ubezpieczeń społecznych – jakimi ubezpieczeniami jest objęty.

Zbieg tytułów do ubezpieczeń to sytuacja, w której jedna osoba wykonuje w tym samym czasie pracę na podstawie kilku umów albo jest jednocześnie pracownikiem i prowadzi własną działalność.

Jeśli twój współpracownik zawarł równolegle kilka umów zlecenia, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z jednej umowy - zawartej wcześniej, albo wybranej.

Druga i kolejne umowy mogą być zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne pod warunkiem, że z pierwszej lub wybranej umowy współpracownik uzyskuje przynajmniej minimalne wynagrodzenie.

W 2024 roku minimalne wynagrodzenie wynosi:

• od stycznia 2024 roku - 4242 zł brutto
• od lipca 2024 roku - 4300 zł brutto.

Przykład

Pani Anna zawarła pierwszą umowę zlecenie na kwotę 2000 zł brutto, a drugą na kwotę 3200 zł brutto. Pierwsza umowa podlega obowiązkowym składkom. Druga również, ponieważ kwota wynikająca z pierwszego zlecenia jest niższa niż 4242 zł. Pani Anna może jednak wskazać drugą umowę jako tytuł właściwy do obowiązkowych ubezpieczeń, a wówczas składki będą odprowadzane tylko od drugiej umowy, od kwoty 3200 zł. W przypadku gdy twój współpracownik zarabia mniej niż 4242 zł brutto, oskładkowaniu podlegają kolejne umowy.

Uwaga! Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zakwestionować sytuację, w której - jako zleceniodawca - zawierasz z tą samą osobą kilka równoległych umów zlecenia. Może uznać, że w ten sposób chcesz sztucznie zaniżyć składki. Ewentualna kontrola ZUS może zakończyć się decyzją nakazującą zapłatę dodatkowych składek.

Ubezpieczenie zdrowotne

Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego z uzyskanych przychodów, dlatego osoba, która wykonuje pracę na podstawie kilku umów zlecenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu z każdej z tych umów.

Umowa zlecenie z własnym pracownikiem

Jeśli zawierasz dodatkową umowę zlecenie z własnym pracownikiem, którego zatrudniasz na umowę o pracę, to jest ona traktowana tak jak umowa o pracę i w pełni oskładkowana.

Umowa zlecenie z emerytem lub rencistą

Jeśli podpisałeś umowę zlecenie z emerytem lub rencistą, podlega on obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu
oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.

Nie masz obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za emeryta lub rencistę, który na podstawie umowy z innym podmiotem osiąga co najmniej minimalne wynagrodzenie. Wówczas obowiązkowa jest tylko składka zdrowotna.

W 2024 roku minimalne wynagrodzenie wynosi:

• od stycznia 2024 roku - 4242 zł brutto
• od lipca 2024 roku - 4300zł brutto.

Jeśli zatrudniasz emeryta lub rencistę na umowę o pracę, a dodatkowo podpisałeś z nim umowę zlecenie, to jest ona oskładkowana jak umowa o pracę. Musisz naliczać składki z obu umów.

Umowa zlecenie z osobą prowadzącą działalność gospodarczą

Jeśli zleceniobiorca prowadzi działalność gospodarczą, obowiązek płacenia składek na ubezpieczenia społeczne zależy:

• od wysokości wynagrodzenia z umowy zlecenia oraz
• od podstawy wymiaru składek z tytułu działalności gospodarczej.

Jeżeli zleceniobiorca opłaca firmowe składki na ogólnych zasadach, czyli od podstawy nie niższej niż 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia, z umowy zlecenia trzeba opłacić tylko składki zdrowotne.

Jeżeli zleceniobiorca opłaca składki na preferencyjnych zasadach, czyli od podstawy wymiaru równej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, z umowy zlecenia trzeba opłacić składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne.

Umowa zlecenie z uczniem lub studentem

Ubezpieczeniu społecznemu i zdrowotnemu nie podlega umowa zlecenie z:

• uczniem szkoły ponadpodstawowej
• studentem
• który nie ukończył 26 lat.

Uczniem jest osoba, która do 31 sierpnia każdego roku:

• kontynuuje naukę w tej samej szkole
• skończyła szkołę i rozpoczyna naukę w szkole, w której rok szkolny rozpoczyna się 1 września
• ukończyła szkołę i nie kontynuuje nauki.

Uwaga! Osobę, która po ukończeniu szkoły średniej przedstawi zaświadczenie o przyjęciu na studia wyższe, uznaje się za ucznia do 30 września.

Studentem jest osoba przyjęta na studia, która rozpoczyna studia i nabywa prawa studenta z chwilą złożenia ślubowania.

Studentami nie są uczestnicy studiów doktoranckich oraz uczestnicy studiów podyplomowych.

Przeczytaj Poradnik ZUS.

Ile kosztuje zatrudnienie współpracownika na umowę zlecenie

Zatrudniając współpracownika na umowę zlecenie ponosisz takie same koszty jak przy umowie o pracę, chyba że współpracownik jest objęty ubezpieczeniem społecznym z innych tytułów w innym przedsiębiorstwie.

Przykład

Pan Jan zawarł umowę zlecenie na kwotę 3500 zł. Nie posiada innych tytułów do ubezpieczeń społecznych. Podstawą wymiaru składek jest kwota 3500 zł.

Składniki wynagrodzenia	Sposób wyliczenia	Kwota
wynagrodzenie zasadnicze - podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne	Zgodnie z umową zlecenie	3500 zł
finansowana przez zleceniodawcę składka emerytalna	9,76% x 3500 zł	341,60 zł
finansowana przez zleceniodawcę składka rentowa	6,50% x 3500 zł	227,5 zł
finansowana przez zleceniodawcę składka na ubezpieczenie wypadkowe*	1,67% x 3500 zł	58,45 zł
finansowana przez zleceniodawcę składka na Fundusz Pracy	2,45% x 3500 zł	85,75 zł
finansowana przez zleceniodawcę składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych	0,10% x 3500 zł	3,50 zł
Finansowane przez zleceniodawcę składki na ubezpieczenia społeczne - razem	Poz. 2+3+4+5+6	716,80 zł
Koszty pracodawcy - razem	Poz. 1+2+3+4+5+6	4216,80 zł

*Według stawki obowiązującej dla małej firmy zatrudniającej do 9 osób od 1.04.2021 roku.

Nie zawsze musisz opłacać składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Socjalnych - sprawdź których współpracowników ten obowiązek nie dotyczy.

Pamiętaj! W związku z wejściem w życiem Polskiego Ładu nie odliczasz składki zdrowotnej od zaliczki na podatek dochodowy.

Zmianie uległa też wysokość kwoty wolnej od podatku i od 2022 roku wynosi 30 tys. zł.

Ile dostanie „na rękę" współpracownik na zleceniu

Zobacz, jaką kwotę otrzyma „na rękę” współpracownik zarabiający 3500 zł, przy zastosowaniu 20 proc. kosztów uzyskania przychodu.

Składniki wynagrodzenia	Sposób wyliczenia	Kwota
Wynagrodzenie zasadnicze - podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne	Zgodnie z umową zlecenie	3500 zł
Finansowana przez zleceniobiorcę składka emerytalna	9,76% x 3 500 zł	341,60 zł
Finansowana przez zleceniobiorcę składka rentowa	1,50% x 3 500 zł	52,50 zł
Finansowana przez zleceniobiorcę składka na ubezpieczenie chorobowe	Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia jest dobrowolny	0 zł
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne	poz. 1-2-3-4	3105,90 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania przez zleceniodawcę	9% x 3105,90 zł	279,53 zł
Podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy (po zaokrągleniu)	poz. 1-2-3-4 - koszty uzyskania przychodów (20% x 3105,90) = 621,18	2485 zł
Zaliczka na podatek dochodowy	(poz. 7 x 12%)	298 zł
Kwota wynagrodzenia do wypłaty dla współpracownika	poz. 1-2-3-4-6-8	2528,37 zł

Umowy o dzieło

Osoba, z którą zawierasz umowę o dzieło, nie podlega ubezpieczeniom społecznym, ubezpieczeniu zdrowotnemu ani składkom na fundusze pozaubezpieczeniowe, czyli na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. To oznacza, że jako wykonawca dzieła nie musisz opłacać tych składek. Wyjątkiem jest sytuacja kiedy:

• umowę zawierasz z własnym pracownikiem
• twój pracownik zawiera umowę z innym podmiotem w celu wykonania zadania na twoją rzecz.

W obu tych przypadkach istnieje obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o dzieło.

W każdym innym przypadku, poza wymienionymi powyżej, czyli na przykład gdy zawierasz umowę o dzieło z osobą, która nie jest jednocześnie twoim pracownikiem, musisz zgłosić umowę do ZUS.

Masz na to 7 dni od dnia zawarcia umowy. Obowiązek dotyczy umów zawartych po 1 stycznia 2021 roku.

Rozliczenie PIT przy umowie zlecenie i o dzieło

Umowy zlecenie i o dzieło rozlicza się na podobnych zasadach:

• od zaliczek z tytułu umowy zlecenie i umowy o dzieło pobierasz 12% podatku. Pracownicy/współpracownicy do 26 roku życia są zwolnieni z podatku. Wyjątkiem są dochody uzyskane na podstawie umowy o dzieło
• jeśli wypłacasz wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło czy umowy zlecenie - odliczysz koszty wynoszące 20% przychodu
• koszty mogą być podwyższone do 50% przychodu, jeśli rezultatem umowy jest utwór w rozumieniu prawa autorskiego (przy czym koszty nie mogą przekroczyć limitu 85.528 zł.) Taka możliwość dotyczy zarówno umowy zlecenie jak i o dzieło.

Pamiętaj! Nie odliczasz kosztów uzyskania przychodów od małych umów zlecenie i o dzieło, do 200 zł, zawartych z osobą niebędącą pracownikiem. Od takich umów pobierasz zryczałtowany podatek 12%, niezależnie od wieku zleceniobiorcy.

Obowiązki formalne wobec ZUS

Jako zleceniodawca musisz zgłosić zleceniobiorcę do obowiązkowych ubezpieczeń:

• na druku ZUS ZUA - do obowiązkowych ubezpieczeń: emerytalnego,
  rentowych i wypadkowego oraz ubezpieczenia zdrowotnego zgłoś zleceniobiorcę, lub
• na druku ZUS ZZA - tylko do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego

Zgłoszenia dokonaj w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku tych ubezpieczeń/ubezpieczenia.

Możesz to zrobić:

• przez CEIDG, jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą – zmień
  dane w swoim wpisie i dołącz właściwe formularze
• bezpośrednio w ZUS. Zobacz jak przekazywać dokumenty do ZUS.