Zawieszenie firmy a opieka nad dzieckiem

Zasady finansowania składek ZUS w trakcie zawieszenia firmy ze względu na opiekę nad dzieckiem

Jeżeli z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem, zawieszasz działalność (albo zamykasz), masz prawo do objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Składki opłaca wtedy w całości z budżet państwa, za pośrednictwem ZUS.

Warunkiem objęcia ubezpieczeniami w okresie zawieszenia działalności jest prowadzenie działalności przez co najmniej 6 miesięcy w okresie bezpośrednio poprzedzającym zawieszenie (obowiązek nie obejmuje ubezpieczonych w KRUS). Nie możesz też zatrudniać pracowników.

Warunek prowadzenia działalności przez okres co najmniej 6 miesięcy jest spełniony, jeśli:

• podlegałeś (obowiązkowo lub dobrowolnie) z działalności nieprzerwanie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym bezpośrednio przed dniem rozpoczęcia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem
• opłacałeś składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przez co najmniej 6 miesięcy
• przerwy w opłacaniu składek  były spowodowane jedynie pobieraniem świadczeń z ubezpieczenia chorobowego bądź wypadkowego
• w okresie 6 miesięcy poprzedzających sprawowanie opieki podlegałeś ubezpieczeniom społecznym jako osoba pobierająca zasiłek macierzyński z tytułu prowadzenia działalności.

Prawo do zawieszenia działalności i objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi możesz wykorzystać na raz lub maksymalnie w 5 częściach i przysługuje przez okres:

• do 3 lat - nie dłużej jednak niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia
• do 6 lat – w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.

Uwaga! Prawo do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przysługuje jednemu z rodziców, pod warunkiem że drugi rodzic nie jest objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu sprawowania opieki albo ubezpieczeniami jako osoba pobierająca zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego albo jako osoba przebywająca na urlopie wychowawczym (określonymi w art. 6 ust. 1 pkt 19 lub art. 6b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Zobacz:

• informacja ZUS dotycząca opieki nad dzieckiem

Ubezpieczenie zdrowotne

Osoby objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu. Obowiązek ubezpieczenia powstaje z dniem objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem, a wygasa z dniem zakończenia sprawowania tej opieki. Podstawę wymiaru składki stanowi kwota odpowiadająca wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych (520 zł w 2018 roku).

Podstawa do obliczania wysokości składek na ubezpieczenia przy opiece nad dzieckiem

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok kalendarzowy (taka sama, jak przy standardowych składkach przedsiębiorcy).

Jaka jest procedura przy zawieszeniu działalności??

Jeśli chcesz skorzystać z możliwości zawieszenia działalności i finansowania ubezpieczeń przez budżet państwa ze względu na opiekę nad dzieckiem, powinieneś zawiesić działalność w CEIDG i zgłosić się do ZUS.

Zawieszenie działalności  – zgłoszenie do CEIDG

Jeśli zawieszasz działalność, powinieneś zgłosić zawieszenie do CEIDG.

Uwaga! Od 30 kwietnia 2018 w formularzu CEIDG nie zaznaczasz, że zawieszasz działalność ze względu na opiekę nad dzieckiem (nie ma już odpowiedniej rubryki w formularzu CEIDG). Zawieszenie zgłaszasz tak, jak każdy inny przedsiębiorca. Pozostałe formalności załatwiasz w ZUS.

Zgłoszenie do ZUS

Musisz złożyć w  ZUS oświadczenie o zamiarze podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (oświadczenie UE–1), które zawiera m.in.:

• Twoje imię i nazwisko, numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego lub paszportu
• miejsce zamieszkania
• dzień rozpoczęcia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem
• imię i nazwisko dziecka oraz datę jego urodzenia
• informację o ostatnim okresie ubezpieczenia
• informację o korzystaniu lub nieskorzystaniu z uprawnień wynikających ze sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez drugiego rodzica.

Łącznie z oświadczeniem należy także przedłożyć oryginały:

• skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka,
• orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności (jeśli dziecko ma takie orzeczenie).

Musisz  zawiadomić ZUS o wszelkich zmianach w stosunku do danych wskazanych w oświadczeniu. Masz na to  7 dni od dnia zaistnienia tych zmian. Musisz zaktualizować dane zawarte w oświadczeniu w przypadku zmiany okresu zawieszenia w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Chcesz złożyć oświadczenie do ZUS?

Zapoznaj się z dodatkowymi informacjami na stronie ZUS.

Ważne! Szczegółowe informacje dotyczące rodzajów ubezpieczeń i podstawy wymiaru składek przy opiece nad dzieckiem, znajdziesz na stronach ZUS:

• zobacz informacje

Ubezpieczeni w KRUS

Przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników także przewidują możliwość finansowania z budżetu państwa składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w okresie sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem własnym, swojego małżonka, lub dzieckiem przysposobionym, m.in. za niżej wymienione osoby:

• rolnika i domownika podlegającego ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy albo na wniosek
• rolnika i domownika, który nie podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników
• osobę będącą członkiem rodziny rolnika lub domownika, która nie spełnia warunków do podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników.

W przypadku ubezpieczonych w KRUS brak warunku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej co najmniej 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o finansowanie składek na ubezpieczenie emerytalno – rentowe.

Warunki finansowania składek w ramach ubezpieczenia KRUS

Prawo do finansowania z budżetu państwa składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe uwarunkowane jest spełnieniem wymogów formalnych. Warunki to:

• złożenie, w przypadku osób podlegających ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w KRUS, wniosku o finansowanie z dotacji budżetu państwa składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem, a w przypadku osób dotychczas niepodlegających ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w KRUS wniosek o objęcie ubezpieczeniem emerytalno-rentowym i finansowanie składki na to ubezpieczenie z dotacji budżetu państwa, w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem. Wnioski są do pobrania na stronie KRUS
• przedłożenie skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka oraz w przypadku dziecka niepełnosprawnego orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności
• osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu i nie posiada ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, w tym do emerytury lub renty
• rolnik lub domownik, prowadzący jednocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą lub współpracujący przy jej prowadzeniu, zaprzestanie prowadzenia tej działalności albo zawiesi jej wykonywanie bądź współpracę przy jej prowadzeniu w okresie sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem (oznacza to, że w dniu rozpoczęcia finansowania składki ze środków budżetu państwa, działalność ta nie może być prowadzona)
• drugi rodzic nie korzysta z prawa do finansowania składek z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem w KRUS albo z prawa do finansowania składek w ZUS na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (m.in. z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego czy przebywania na urlopie wychowawczym).

Składka z dotacji budżetu państwa wynosi 10% emerytury podstawowej. Osobom, które nie podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników (tzn. nie spełniają warunków do tego ubezpieczenia), w okresie sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przysługuje prawo wyboru finansowania składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w ZUS lub KRUS.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na temat zawieszenia działalności gospodarczej zapoznaj się z materiałem:

• Co to jest zawieszenie firmy i kiedy można to zrobić