Rozwiązania podatkowe wspierające pomoc obywatelom Ukrainy

Darowizny na rzecz ofiar wojny

Od 24 lutego 2022 roku do 31 grudnia 2024 roku:

• koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy oraz
• koszty z tytułu nieodpłatnego świadczenia

przekazane jako darowizny na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy są dla przedsiębiorcy kosztem uzyskania przychodu.

Darowizny – żeby stanowiły koszt uzyskania przychodu – muszą zostać przekazane:

• organizacjom pożytku publicznego, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 Ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnym organizacjom działających zgodnie z ukraińskimi przepisami o działalności pożytku publicznego
• jednostkom samorządu terytorialnego
• wojewodom
• Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych
• podmiotom wykonującym na terytorium Polski lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego.

Organizacjami pozarządowymi są osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia:

• które nie są jednostkami sektora finansów publicznych lub przedsiębiorstwami, instytutami badawczymi, bankami i spółkami prawa handlowego będącymi państwowymi lub samorządowymi osobami prawnymi
• które nie działają w celu osiągnięcia zysku.

Działalność pożytku publicznego może być prowadzona także przez:

• osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych Kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego
• stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego
• spółdzielnie socjalne
• spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe będące spółkami działającymi na podstawie przepisów Ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników.

Ważne! Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, w tym podatku zryczałtowanego mogą odliczyć od dochodu (przychodu) darowizny na rzecz przeciwdziałania skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy również w przypadku, gdy koszty wytworzenia lub cena nabycia tych rzeczy lub praw majątkowych zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Preferencja ta dotyczy darowizn dokonanych w okresie od 24 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2024 roku.

Darowizny przekazane przez spółkę opodatkowaną estońskim CIT

W okresie od 24 lutego 2022 roku do 31 grudnia 2024 roku ryczałt od dochodów spółek, czyli estoński CIT nie będzie pobierany z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, w wysokości kosztów wytworzenia lub ceny nabycia przekazanych rzeczy lub praw, albo kosztów nieodpłatnego świadczenia, na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy, przekazanych albo wyświadczonych na rzecz:

• organizacji pożytku publicznego, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 Ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnym organizacjom działających zgodnie z ukraińskimi przepisami o działalności pożytku publicznego
• jednostek samorządu terytorialnego
• wojewodów
• Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych
• podmiotów wykonujących na terytorium Polski lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego.

Darowizny otrzymane przez organizacje pomagające ofiarom wojny

Przychodów w rozumieniu ustawy o PIT i ustawy o CIT nie stanowią darowizny oraz nieodpłatne świadczenia na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom stanu wojennego w Ukrainie, otrzymane od 24 lutego 2022 roku do 31 grudnia 2024 roku przez:

• organizacje pożytku publicznego, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 Ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz organizacje równoważne, działające zgodnie z ukraińskimi przepisami o działalności pożytku publicznego
• jednostki samorządu terytorialnego
• wojewodów
• Rządową Agencję Rezerw Strategicznych
• podmioty wykonujące na terytorium Polski lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego.

Pomoc humanitarna otrzymana przez ofiary wojny

Wszelkie świadczenia otrzymane przez obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Polski od 24 lutego 2022 roku w wyniku działań wojennych w Ukrainie, są zwolnione z PIT do 31 grudnia 2024 roku.

Zwolnienie obejmuje wszystkie świadczenia otrzymane od osób indywidualnych, organizacji pozarządowych czy od administracji państwowej w ramach pomocy humanitarnej, niezależnie od ich rodzaju i wartości.

Mogą to być pieniądze, rzeczy, nieodpłatne świadczenia przekazane lub udostępnione ofiarom wojny, takie jak:

• udostępnienie lokalu mieszkalnego
• zapewnienie żywności
• sfinansowanie leczenia
• opłacenie nauki czy kursów pozwalających na zmianę kwalifikacji zawodowych.

Gdyby nie zwolnienie z PIT, obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 24 lutego 2022 roku musieliby opodatkować takie dochody w Polsce, nawet jeśli mieszkaliby w Polsce krócej niż pół roku i nie byli polskimi rezydentami podatkowymi.

Zwolnienie z PIT pieniędzy z tytułu zakwaterowania i wyżywienia obywateli Ukrainy

Każdy podmiot – w szczególności osoby fizyczne prowadzące gospodarstwo domowe – który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy przybywającym bezpośrednio z terytorium Ukrainy z powodu działań wojennych, może otrzymać świadczenie pieniężne w kwocie 40 zł za każdy dzień udzielonego wsparcia.

Jeżeli chcesz otrzymać świadczenie, musisz złożyć wniosek w jednostce organizacyjnej gminy lub gminnej osobie prawnej. Świadczenie jest wypłacane z dołu, za okres faktycznego zapewniania zakwaterowania i wyżywienia.

Pamiętaj, że gmina może uzależnić przyznanie lub wypłatę świadczenia od weryfikacji warunków zakwaterowania i wyżywienia.

Maksymalny okres, za który przysługuje świadczenie, to 120 dni.

Pamiętaj! Gmina może przedłużyć okres wypłaty świadczenia na okres dłuższy niż 120 dni w przypadku zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelowi Ukrainy, który:

• posiada orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie, o którym mowa w art. 5 Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
• posiada dokument potwierdzający I lub II stopień niepełnosprawności wydany w ramach ukraińskiego systemu orzekania o niepełnosprawności
• ukończył 60 rok życia (kobiety) albo 65 rok życia (mężczyźni)
• jest kobietą w ciąży lub osobą wychowującą dziecko do 12 miesiąca życia
• samotnie sprawuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej opiekę nad trojgiem i więcej dzieci
• jest małoletnim obywatelem Ukrainy, który przybył na terytorium Polski bez opieki osoby sprawującej faktyczną pieczę nad nim, lub małoletnim obywatelem Ukrainy, który przed przybyciem do Polski był umieszczony w pieczy zastępczej na terytorium Ukrainy.

Świadczenie jest zwolnione z podatku PIT lub CIT. Osoba lub podmiot, które otrzymują świadczenie, nie muszą ani wykazywać tego dochodu w zeznaniu rocznym, ani płacić podatku z tego tytułu.

Darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego

Osoby i firmy, które przekazują obywatelom Ukrainy zarówno pieniądze, jak i dary rzeczowe za pośrednictwem organizacji pozarządowych, mogą zmniejszyć swój podatek, odliczając darowizny w rocznym zeznaniu PIT lub CIT.

Dotyczy to darowizn przekazywanych na działalność pożytku publicznego, prowadzoną przez organizacje pozarządowe (NGO) działające na terenie Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego .

Wartość darowizny odlicza się od podstawy opodatkowania, czyli od kwoty dochodu.

W przypadku osób fizycznych (PIT) odliczenie może wynieść maksymalnie do 6% dochodu. W przypadku firm (CIT) – do 10% dochodu.

Żeby skorzystać z tej preferencji, trzeba udokumentować fakt przekazania darowizny. W przypadku darowizny pieniężnej – dowodem wpłaty na rachunek bankowy. A w przypadku darowizny rzeczowej – dokumentem wskazującym dane darczyńcy i wartość darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu.

Z tej możliwości mogą skorzystać podatnicy, którzy składają

• PIT-36 (formularz służący rozliczeniu przychodów opodatkowanych według skali podatkowej)
• PIT-37 (formularz służący rozliczeniu przez osoby fizyczne przychodów opodatkowanych według skali podatkowej)
• PIT-28 (formularz przeznaczony dla podatników, którzy wybrali opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych)
• CIT-8 (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu/poniesionej straty przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych)
• CIT-8AB (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu/poniesionej straty przez podatkową grupę kapitałową).

Pamiętaj! Obywatel Ukrainy obdarowany przez organizację pozarządową nie musi płacić PIT.