Uzyskanie statusu zakładu pracy chronionej

Chcesz zatrudniać w firmie pracowników niepełnosprawnych? Możesz uzyskać status zakładu pracy chronionej. Jest to korzystne rozwiązanie dla obu stron. Dajesz pracę i zyskujesz zmotywowanych pracowników, a także możesz liczyć m.in. na wsparcie przy zatrudnianiu osoby niepełnosprawnej oraz na zwolnienie od podatków i opłat. Sprawdź poniżej, jak możesz uzyskać status zakładu pracy chronionej.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Gdy zatrudniasz osobę niepełnosprawną, nie tylko pomagasz jej podjąć pracę, ale zyskujesz przez to zmotywowanego pracownika. Jeśli zatrudniasz więcej osób, możesz starać się o uzyskanie statusu zakładu pracy chronionej. Urząd rozpatrzy twoją sprawę, jeśli złożysz wniosek. Zanim jednak to zrobisz, sprawdź czy twoja firma spełnia wymagania.

Pomieszczenia twojej firmy powinny odpowiadać zasadom bezpieczeństwa i higieny pracy. Ponadto przystosuj je do potrzeb osób niepełnosprawnych, np. miejsca pracy, toalety, szatnie czy korytarze. Zapewnij też doraźną i specjalistyczną opiekę medyczną oraz usługi rehabilitacyjne w firmie.

Kolejny warunek to liczba etatów przypisanych pracownikom niepełnosprawnym. Możesz starać się o uzyskanie statusu, jeśli prowadzisz firmę nie krócej niż rok i zatrudniasz przynajmniej 25 pracowników na pełny etat, a:

• co najmniej połowa z nich to osoby niepełnosprawne, przy czym nie mniej niż 20% zatrudnionych ma znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, lub
• co najmniej 30% z nich to osoby niewidome lub psychicznie chore, albo upośledzone umysłowo, które mają znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Pamiętaj, że zanim zaczniesz starać się o status zakładu pracy chronionej, zadbaj o utrzymanie tych wskaźników zatrudnienia przez minimum 6 miesięcy.

Do grupy pracowników niepełnosprawnych zalicza się też osoby, które wykonują tzw. chałupnictwo (pracę nakładczą), jeśli ich wynagrodzenie odpowiada:

• najniższemu wynagrodzeniu – gdy osoby utrzymują się tylko z chałupnictwa;
• połowie najniższego wynagrodzenia – w pozostałych przypadkach.

Zanim wystąpisz z wnioskiem o przyznanie ci statusu, twoją firmę obowiązkowo skontroluje  – na twój wniosek ­– Państwowa Inspekcja Pracy. Inspekcja sprawdzi, czy obiekty i pomieszczenia są dostosowane do szczególnych potrzeb pracowników niepełnosprawnych. Zasada ta nie dotyczy ciebie, jeśli zatrudniasz osoby niepełnosprawne jako pracowników ochrony.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

Złóż wniosek, jeśli co najmniej:

• od roku prowadzisz firmę oraz
• przez 6 miesięcy utrzymujesz odpowiednie wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Gdzie załatwisz sprawę

Usługę można zrealizować w:

• urzędy wojewódzkie

Co zrobić krok po kroku

1. Złóż wniosek o przyznanie statusu zakładu pracy chronionej

Dokumenty

Tabele o stanie zatrudnienia są potwierdzeniem, że przez co najmniej 6 miesięcy przed złożeniem wniosku masz odpowiedni wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Informacja dotycząca specjalistycznej i doraźnej opieki medycznej, poradnictwa i usług rehabilitacyjnych powinna mieć:

• kopie umów o pracę z personelem medycznym, w tym zaświadczenia o uprawnieniach do wykonywania zawodu,
• kopię umowy ze specjalistyczną placówką oferującą opiekę medyczną i rehabilitacyjną, w tym z usługami odpowiadającymi schorzeniom występującym u zatrudnionych osób.

Spółdzielnia socjalna, która powstała z przekształcenia spółdzielni inwalidów lub spółdzielni niewidomych już ze statusem pracodawcy zakładu pracy chronionej, może też uzyskać taki status. W takim przypadku złóż wniosek o jego nadanie w ciągu 3 miesięcy od daty wpisu spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego.

Jeśli korzystasz z pomocy pełnomocnika, dołącz pełnomocnictwo wraz z dowodem opłaty skarbowej w wysokości 17 zł.

Termin

Złóż wniosek, jeśli co najmniej:

• od roku prowadzisz firmę oraz
• przez 6 miesięcy utrzymujesz odpowiednie wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

2. Urząd sprawdzi merytorycznie i formalnie twój wniosek

Jeżeli twój wniosek zawiera braki formalne (np. pomyliłeś się we wniosku, albo nie dołączyłeś potrzebnych dokumentów), to urząd wezwie cię do poprawienia błędów w podanym terminie. Na uzupełnienie będziesz mieć co najmniej 7 dni. Jeśli nie poprawisz błędów w wyznaczonym terminie, to twoja sprawa nie będzie dalej załatwiana.

3. Dostaniesz decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania statusu zakładu pracy chronionej

Dokumenty

Ile zapłacisz

10 zł

Zapłać za decyzję w sprawie przyznania ci statusu zakładu pracy chronionej.

Ile będziesz czekać

Nie dłużej niż miesiąc. Termin może się wydłużyć do 2 miesięcy (dostaniesz o tym informację).

Jak możesz się odwołać

Jeśli nie zgadzasz się z decyzją, możesz:

• zwrócić się do wojewody z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy
• złożyć skargę na decyzję bezpośrednio do sądu (bez wcześniejszego wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy)

Złóż wniosek w urzędzie wojewódzkim, który wydał decyzję. Masz na to 14 dni od daty doręczenia ci decyzji.

Pamiętaj również o tym, że możesz zrezygnować ze składania wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. To spowoduje, że decyzja szybciej się uprawomocni.

Warto wiedzieć

Utrata statusu

Wojewoda może odebrać twojej firmie status zakładu chronionego. Jest to możliwe, gdy uzna, że nie spełniasz standardów, na podstawie których ci go przyznano. Status możesz stracić w dniu, kiedy pojawiły się takie okoliczności.

Kontrole

Państwowa Inspekcja Pracy może co dwa lata sprawdzić twój zakład. Oprócz kontroli okresowych są też kontrole okazjonalne. Kontrole służą do tego, aby sprawdzić, czy utrzymujesz warunki wymagane dla zakładu pracy chronionej.

Ponadto Inspekcja co 3 lata może skontrolować, czy zapewniasz niepełnosprawnym pracownikom odpowiednie warunki pracy.

Informuj urząd o:

• okolicznościach, które wpływają na utrzymanie statusu zakładu – masz na to 14 dni od momentu pojawienia się zmian,
• spełnieniu warunków, które zapewniają ci status zakładu pracy chronionej – składaj je co 6 miesięcy.

Zakładowy fundusz rehabilitacji

Utwórz zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych – środki z tego funduszu, pochodzące m.in. z kwot zwolnień podatkowych, przeznaczane będą zgodnie z zakładowym regulaminem na finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej.

Zwolnienia podatkowe

Jeśli prowadzisz zakład pracy chronionej, możesz liczyć na zwolnienia z podatków i opłat (z wyjątkiem opłaty skarbowej i opłat sankcyjnych, np. opłata za wycięcie drzewa na terenie, które posiadasz jako pracodawca ubiegający się o status zakładu pracy chronionej).

Pamiętaj, że nie dostaniesz zwolnienia z podatku od: gier, towarów i usług oraz podatku akcyzowego, cła, od środków transportowych, a także podatków dochodowych.

Pieniądze ze zwolnień przekazujesz na:

• PFRON – 10%,
• zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych – 90%.

Ponadto jako pracodawca ze statusem zakładu pracy chronionej nie odprowadzasz zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od zatrudnionych pracowników do urzędu skarbowego, lecz przekazujesz je odpowiednio na:

• PFRON – 40%,
• zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych – 60%.

Dofinansowanie i zwrot kosztów

Oprócz instrumentów wsparcia skierowanych do wszystkich pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne, możesz starać się o dofinansowanie do 50% oprocentowania wziętych kredytów bankowych – gdy kredyty dotyczą rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych.

Możesz otrzymać też zwrot kosztów:

• budowy lub przebudowy związanej z modernizacją obiektów i pomieszczeń zakładu,
• transportowych,
• administracyjnych.