Kiedy trzeba wprowadzić regulamin pracy
Regulamin pracy ustala organizację i porządek w trakcie wykonywania pracy, a także związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy oraz pracowników. Musisz go wprowadzić, gdy zatrudniasz w ramach stosunku pracy – choćby w niepełnym wymiarze godzin – co najmniej 50 pracowników (albo gdy obowiązujący w twoim przedsiębiorstwie układ zbiorowy pracy nie zawiera regulacji dotyczących organizacji i porządku w pracy). Regulamin pracy ustal w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową. Jeśli nie zrobisz tego w ustalonym przez strony terminie, a także w przypadku, gdy w twojej firmie nie działa zakładowa organizacja związkowa, to regulamin pracy ustalasz samodzielnie. Regulamin wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od dnia, w którym podasz go do wiadomości pracowników, w sposób przyjęty w twoim przedsiębiorstwie. Musisz zapoznać pracownika z treścią regulaminu zanim dopuścisz go do pracy.
UWAGA! Możesz mieć obowiązek wprowadzenia regulaminu pracy, jeżeli zatrudniasz co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników. Będzie tak, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wystąpi z wnioskiem o wprowadzenie regulaminu, a kwestie, które powinny być zawarte w regulaminie, nie są uregulowane w obowiązującym układzie zbiorowym pracy.
Co powinien zawierać regulamin pracy?
Regulamin pracy powinien określać następujące prawa i obowiązki pracodawcy oraz pracowników związane z porządkiem w zakładzie pracy:
- organizację pracy, warunki przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, a także w odzież i obuwie robocze oraz w środki ochrony indywidualnej (takie jak np. maseczka przeciwpyłowa czy fartuch) i higieny osobistej;
- systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy;
- pracę w porze nocnej;
- termin, miejsce, czas i częstotliwość wypłaty wynagrodzenia;
- wykazy prac wzbronionych pracownikom młodocianym oraz kobietom;
- rodzaje prac i wykaz stanowisk pracy dozwolonych pracownikom młodocianym zatrudnionym w celu odbywania przygotowania zawodowego;
- wykaz lekkich prac dozwolonych pracownikom młodocianym zatrudnionym w innym celu niż przygotowanie zawodowe;
- obowiązki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, w tym także sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą;
- przyjęty u danego pracodawcy sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
Pamiętaj, że w regulaminie pracy powinny być ujęte kwestie związane z odstępstwami od standardowych uregulowań kodeksu pracy, np.:
- wprowadzenie jednej przerwy w pracy niewliczanej do czasu pracy, w wymiarze nie przekraczającym 60 minut, przeznaczonej na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych;
- ustalenie innej liczby godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym niż 150 (jednak nie może to być więcej niż 150);
- wykaz lekkich prac, przy których może być zatrudniony młodociany pracownik na podstawie umowy o pracę.
Regulamin pracy powinien zawierać informacje o karach z tytułu odpowiedzialności porządkowej pracowników. Są to kary za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. Kara może mieć formę: pieniężną, upomnienia, nagany. Kwestie te regulują art. 108-113 Kodeksu pracy.
UWAGA! Postanowienia regulaminów pracy, które naruszają zasadę równego traktowania w zatrudnieniu (np. przez zapis o gorszym wynagradzaniu pracowników zatrudnionych na część etatu lub kobiet), nie obowiązują. Ponadto postanowienia regulaminu pracy nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż postanowienia układu zbiorowego pracy i porozumienia zbiorowego.