Poniżej przeczytasz, którzy cudzoziemcy są uprawnieni do wykonywania pracy w Polsce. Pamiętaj jednak, że to, czy dana osoba będzie mogła pracować na terenie naszego państwa, zależy od spełnienia dodatkowych warunków. Przybliżymy je w dalszej części poradnika.
Cudzoziemcem uprawnionym do wykonywania pracy na terytorium Polski jest osoba, która nie posiada obywatelstwa polskiego i spełnia jeden z poniższych warunków (zgodnie z przepisami art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy):
1) jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;
2) jest obywatelem Islandii, Liechtensteinu lub Norwegii;
3) jest obywatelem państwa niebędącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (czyli innych państw niż wskazane są w punkcie 1 oraz 2), który może korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umowy zawartej przez to państwo z Unią Europejską i jej państwami członkowskimi;
4) towarzyszy w Polsce cudzoziemcowi (o którym mowa w pkt 1–3) jako członek rodziny. Czyli jest jego:
- małżonkiem,
- dzieckiem – albo dzieckiem małżonka cudzoziemca (w wieku do 21 lat lub pozostającego na jego utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka),
- rodzicem – albo rodzicem małżonka cudzoziemca (pozostającego na utrzymaniu);
5) posiada status uchodźcy nadany w Polsce;
6) udzielono mu ochrony uzupełniającej w Polsce;
7) posiada zezwolenie na pobyt stały w Polsce;
8) posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w Polsce;
9) posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych;
10) posiada zgodę na pobyt tolerowany w Polsce;
11) korzysta z ochrony czasowej w Polsce;
12) posiada ważne zaświadczenie potwierdzające, że jego wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej nie został rozpatrzony w terminie (wydane na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej);
13) nie jest obywatelem UE, ale (zgodnie z art. 19 ust. 2–3 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin) zachowuje prawo do pobytu w przypadku śmierci członka rodziny będącego obywatelem UE, który przebywając w Polsce pracował (także na własny rachunek), studiował, odbywał szkolenie zawodowe na zasadach określonych w art. 16 i 17 tej ustawy (czyli osób pracujących, studiujących, jeśli przebywał z nimi przez okres nie krótszy niż rok przed śmiercią albo w razie rozwodu czy unieważnienia małżeństwa z tymi obywatelami, jeżeli:
- małżeństwo trwało co najmniej 3 lata przed wszczęciem postępowania w sprawie o rozwód lub unieważnienie małżeństwa, w tym rok w czasie pobytu obywatela UE na terytorium Polski;
- jako były małżonek obywatela UE sprawuje opiekę nad jego dziećmi na podstawie porozumienia między byłymi małżonkami lub orzeczenia sądu;
- przemawiają za tym szczególnie istotne okoliczności, w tym związane z podleganiem przemocy w rodzinie w trakcie trwania małżeństwa lub
- jako były małżonek obywatela UE ma prawo do odwiedzin małoletniego dziecka na podstawie porozumienia między byłymi małżonkami lub orzeczenia sądu, gdy z porozumienia lub orzeczenia wynika, że odwiedziny odbywają się na terytorium Polski.
Ponadto, w przypadku śmierci lub wyjazdu obywatela UE wskazanego w art. 16 i 17 ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin, prawo pobytu i wykonywania pracy zachowują:
- dziecko obywatela UE przebywające i uczące się lub studiujące w Polsce oraz
- rodzic sprawujący nad nim opiekę, bez względu na posiadane obywatelstwo, do czasu ukończenia przez dziecko nauki lub studiów.
14) posiada jedno z następujących zezwoleń na pobyt czasowy:
- zezwolenie na pobyt czasowy i pracę (o którym mowa w art. 114 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach) – więcej informacji na temat tego zezwolenia na stronach Centrum Informacyjnego Służb Zatrudnienia;
- zezwolenie na pobyt czasowy i pracę (które zezwala na wykonywanie pracy na terytorium Polski polegającej na pełnieniu przez cudzoziemca funkcji w zarządzie osoby prawnej podlegającej wpisowi do rejestru przedsiębiorców, której udziałów lub akcji cudzoziemiec nie posiada – art. 126 ustawy o cudzoziemcach);
- zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (w art. 127 ustawy o cudzoziemcach);
- zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa (celem przeniesienia jest wykonywanie pracy w jednostce przyjmującej, mającej siedzibę na terytorium Polski, w charakterze pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż – art. 139a ustawy o cudzoziemcach);
- zezwolenie na pobyt czasowy w celu korzystania z mobilności długoterminowej (art. 139o ustawy o cudzoziemcach);
- zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej przez cudzoziemca, którego celem pobytu jest pełnienie funkcji w zarządzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej, którą utworzył lub której udziały lub akcje objął albo nabył. Chodzi o zezwolenie wynikające z art. 142 ust. 3 ustawy o cudzoziemcach).
15) przebywa w Polsce na podstawie wydanej w innym państwie Unii Europejskiej karty pobytu z adnotacją "ICT" – celem pobytu jest wykonywanie pracy w charakterze pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa;
16) posiada zezwolenie na pracę oraz przebywa na terytorium Polski:
a) na podstawie wizy (z wyjątkiem wizy krajowej lub wizy Schengen zezwalającej na pobyt turystyczny, korzystania z ochrony czasowej, przyjazdu ze względów humanitarnych ze względu na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe, o których mowa w art. 60 ust. 1 pkt 1, 22 i 23 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach), lub
b) na podstawie złożonego wniosku o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy lub na podstawie wniosku o pobyt stały (zgodnie z art. 108 ust. 1 pkt 2 lub art. 206 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach może przebywać od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna) lub na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Polski;
c) na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, z wyjątkiem zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu cudzoziemca na terytorium Polski, tzn. gdy jest on zobowiązany do osobistego stawienia się przed polskim organem władzy lub jego obecności wymaga wyjątkowa sytuacja osobista lub interes Rzeczypospolitej Polskiej;
d) na podstawie dokumentów określających jej status jako członka rodziny członka misji dyplomatycznej lub urzędu konsularnego państwa obcego (dokument wskazany w art. 63 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach).
e) na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen lub
f) na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen lub
g) w ramach ruchu bezwizowego;
17) przebywa w Polsce na podstawie złożonego wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy oraz:
- bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie kolejnego zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa albo w celu korzystania z mobilności długoterminowej, przebywał w Polsce na podstawie tego zezwolenia i kontynuuje wykonywanie pracy, do której był uprawniony na jego podstawie,
-
wykonuje pracę w charakterze pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa, na rzecz jednostki przyjmującej, która złożyła wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy celu korzystania z mobilności długoterminowej. Praca wykonywana jest na warunkach określonych w tym wniosku.