Deklaracja o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

Każdy właściciel nieruchomości, gdzie powstają odpady komunalne (popularnie śmieci) ma obowiązek złożenia w swojej gminie deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, zgodnie ze stawkami uchwalonymi w gminie. Zapoznaj się z ogólnymi zasadami składania tych deklaracji. O szczegóły pytaj w swojej gminie.

Jak załatwić sprawę

Co powinieneś wiedzieć i kto może skorzystać z usługi

Co to są odpady komunalne

Odpady komunalne, zwane także bytowymi lub - popularnie - śmieciami, to odpady, które:

• powstają w gospodarstwach domowych,
• powstają w innych miejscach, ale ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. W takim przypadku muszą to być odpady, które nie zawierają odpadów niebezpiecznych.

Kto odpowiada za zbieranie odpadów komunalnych (śmieci)

Za utrzymanie czystości i porządku w gminach, w tym za odbiór od mieszkańców odpadów komunalnych, odpowiada gmina lub związek międzygminny.

Zasady i organizację odbioru śmieci od mieszkańców z terenu danej gminy określają odpowiednie uchwały rady gminy.

Kto składa deklaracje

Deklarację składa właściciel nieruchomości. Ten obowiązek dotyczy również:

• współwłaścicieli,
• użytkowników wieczystych,
• jednostek organizacyjnych lub osób posiadających nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu,
• innych podmiotów władających nieruchomością.

Jeżeli obowiązek złożenia deklaracji może jednocześnie dotyczyć kilku właścicieli nieruchomości, to wykonuje go ten podmiot, który faktycznie włada nieruchomością. Właściciele mogą też zawrzeć pisemną umowę wskazując podmiot zobowiązany do złożenia deklaracji i wykonywania innych obowiązków wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Deklaracje składają też właściciele nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, jeżeli rada gminy podjęła uchwałę o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne. Właściciele mogą tego uniknąć, ale muszą złożyć deklarację o wyłączeniu się z systemu odbierania odpadów komunalnych zorganizowanego przez gminę. Wskazują w niej gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę, z którymi zawarli umowę na odbiór odpadów.

Jeżeli nieruchomość jest zabudowana budynkiem wielolokalowym, w którym lokale stanowią odrębną własność, to deklarację za wywóz śmieci za właścicieli lokali składa zarząd wspólnoty mieszkaniowej albo spółdzielni mieszkaniowej. To znaczy, że osoba posiadająca spółdzielcze prawo do lokalu lub faktycznie zamieszkująca lokal należący do spółdzielni mieszkaniowej, nie musi samodzielnie składać deklaracji.

Kiedy trzeba płacić za odbiór odpadów komunalnych (śmieci)

Jeśli na twojej nieruchomości:

• mieszkają mieszkańcy - płacisz za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości zamieszkuje mieszkaniec,
• nie mieszkają mieszkańcy, a powstają odpady komunalne - płacisz za każdy miesiąc, w którym na tej nieruchomości powstały odpady komunalne,
• znajduje się domek letniskowy albo inne nieruchomości wykorzystywane na cele rekreacyjno-wypoczynkowe – płacisz za rok, bez względu na długość okresu korzystania z nieruchomości.

Rada gminy może postanowić o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne.

Jak wyliczyć opłatę za odbiór śmieci

Rada gminy, dla nieruchomości zamieszkałych, wybiera metodę ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi spośród metod określonych w ustawie. Opłata wyliczona w deklaracji będzie stanowić iloczyn właściwej stawki za odbiór odpadów ustalonej przez radę gminy i jednej z poniższych danych: 

• liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość, lub
• ilości zużytej wody na danej nieruchomości, lub
• powierzchni lokalu mieszkalnego.

Rada gminy może zróżnicować stawki opłat w zależności od powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego, ilości zużytej wody z danej nieruchomości lub lokalu mieszkalnego, liczby mieszkańców zamieszkujących nieruchomość, liczby osób lub ilości zużytej wody w gospodarstwie domowym, odbierania odpadów z terenów wiejskich lub miejskich.

Określając stawkę opłaty za odbiór odpadów obowiązującą na terenie gminy, rada gminy bierze pod uwagę:

• liczbę mieszkańców zamieszkujących daną gminę,
• ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych,
• koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi,
• przypadki, w których właściciele nieruchomości wytwarzają odpady nieregularnie, np. nieruchomości, na których odpady komunalne powstają sezonowo.

Rada gminy uchwala wyższe stawki, jeżeli odpady komunalne nie są zbierane i odbierane w sposób selektywny. Podwyższona stawka jest:

• nie niższa niż dwukrotna wysokość stawki za gospodarowanie odpadami komunalnymi i
• nie wyższa niż czterokrotna wysokość stawki za gospodarowanie odpadami komunalnymi,

Ustalone przez gminę miesięczne stawki opłat nie mogą być wyższe niż maksymalne stawki opłat. Sposób wyliczenia maksymalnej stawki opłat określa ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Selektywna zbiórka odpadów

Na terenie całego kraju obowiązują jednolite zasady segregacji odpadów oraz obowiązek zbierania odpadów w sposób selektywny.

Odpady komunalne, które podlegają obowiązkowi selektywnego zbierania, to:

• papier, w tym tektura, odpady opakowaniowe z papieru i odpady opakowaniowe z tektury;
• szkło, w tym odpady opakowaniowe ze szkła;
• metale i tworzywa sztuczne, w tym odpady opakowaniowe z metali, odpady tworzyw sztucznych, w tym odpady opakowaniowe tworzyw sztucznych, oraz odpady opakowaniowe wielomateriałowe;
• odpady ulegające biodegradacji, ze szczególnym uwzględnieniem bioodpadów.

Dodatkowo na terenie całego kraju obowiązuje jednolita kolorystyka pojemników i ich oznaczenie:

• niebieski z napisem „Papier” - na odpady i opakowania z papieru lub tektury;
• zielony z napisem „Szkło” - na odpady ze szkła i opakowania szklane;
• żółty z napisem „Metale i tworzywa sztuczne” - na odpady metali i opakowania metalowe oraz odpady i opakowania z tworzyw sztucznych, w tym opakowania wielomateriałowe;
• brązowy z napisem „Bio” - na odpady ulegające biodegradacji, w tym bioodpady.

Gminy mogą samodzielnie zdecydować czy szkło kolorowe będzie zbierane razem ze szkłem bezbarwnym. Jeśli gmina zdecyduje o rozdzieleniu szkła bezbarwnego od kolorowego, to będzie musiała przygotować jeszcze jeden pojemnik koloru białego z napisem „Szkło bezbarwne". 

Na wymianę lub dostosowanie pojemników na te, we właściwych kolorach, gminy mają czas do 30 czerwca 2022 r. 

Jeśli nie będziesz zbierał odpadów komunalnych w sposób selektywny, firma odbierająca od ciebie odpady przyjmuje je jako niesegregowane (zmieszane) i powiadamia o tym ciebie, a także wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Na tej podstawie wójt, burmistrz lub prezydent miasta wszczyna postępowanie w sprawie określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Nowa opłata, którą będziesz musiał zapłacić, będzie podwyższona o nie mniej niż dwukrotność i nie więcej niż czterokrotność stawki ustalonej przez radę gminy, za gospodarowanie opłatami komunalnymi.

Obowiązki właścicieli nieruchomości

Jako właściciel nieruchomości musisz:

• wyposażyć nieruchomość w worki lub pojemniki, przeznaczone do zbierania odpadów komunalnych, utrzymać je w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym oraz utrzymać w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów, chyba że na mocy uchwały rady gminy, obowiązki te w całości lub w części przejmie gmina jako część usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych w zamian za uiszczoną przez właściciela opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi;
• przyłączyć nieruchomość do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażyć nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające określone wymagania. Przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą określone wymagania;
• zbierać w sposób selektywny powstałe na terenie nieruchomości odpady komunalne zgodnie z wymaganiami;
• gromadzić nieczystości ciekłe w zbiornikach bezodpływowych;
• pozbywać się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych oraz nieczystości ciekłych w sposób zgodny z przepisami;
• sprzątać błoto, śnieg, lód i inne zanieczyszczenia z chodników położonych wzdłuż twojej nieruchomości;
• realizować inne obowiązki określone w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy

Kiedy powinieneś załatwić sprawę

Złóż deklarację o wysokości opłaty za odbiór śmieci z twojej nieruchomości w terminie 14 dni od dnia zamieszkania na niej pierwszego mieszkańca lub powstania na niej odpadów.

Gdzie załatwisz sprawę

Usługę można zrealizować w:

• urzędy miast lub gmin
• urzędy miast na prawach powiatu

Co zrobić krok po kroku

1. Złóż deklarację

Zapoznaj się z zasadami, kosztami i organizacją odbioru śmieci od mieszkańców z terenu twojej gminy. Poszukaj informacji o stawkach i wymaganych dokumentach na stronach internetowych twojej gminy lub związku międzygminnego, jeśli twoja gmina do niego należy.

Wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi znajdziesz na stronie internetowej urzędu gminy, w którym mieszkasz. Jeśli będziesz miał z tym problem możesz skontaktować się z urzędem, aby wskazali ci gdzie możesz znaleźć wzór. Pamiętaj też, że wiele gmin umożliwia złożenie deklaracji przez internet. Wystarczy, że wejdziesz na stronę internetową i wypełnisz odpowiedni formularz. Dokładnych informacji szukaj na stronie internetowej swojego urzędu gminy lub osobiście w urzędzie.

Jeśli masz nieruchomości w różnych gminach, to w każdej z nich mogą obowiązywać inne przepisy.

Dokumenty

Złóż obowiązujące w twojej gminie załączniki oraz inne oświadczenia, np. dotyczące zgodności podanych danych ze stanem faktycznym i prawnym; wyrażenia zgody na przetwarzanie danych osobowych, wyrażenia zgody na komunikację drogą elektroniczną.

Deklarację może za ciebie złożyć twój pełnomocnik. Załącz wtedy pełnomocnictwo oraz dowód wniesienia opłaty skarbowej w wysokości 17 zł na wskazany przez gminę rachunek bankowy.

Termin

Złóż deklarację o wysokości opłaty za odbiór śmieci z twojej nieruchomości w terminie 14 dni od dnia zamieszkania na niej pierwszego mieszkańca lub powstania na niej odpadów.

2. Urząd sprawdzi twoje dokumenty

Urząd sprawdzi kompletność dokumentów i poprawność danych zawartych w złożonej przez ciebie deklaracji.

Jeżeli twoja deklaracja zawiera braki formalne (np. pomyliłeś się, nie podałeś wymaganych danych, albo nie dołączyłeś potrzebnych dokumentów), to urząd wezwie cię do poprawienia błędów, złożenia wyjaśnień  lub uzupełnienia dokumentów w podanym terminie. Będzie to co najmniej 7 dni. Dostarcz odpowiednie dokumenty lub informacje do urzędu wskazanego w wezwaniu.

Jeśli tego nie zrobisz w wyznaczonym w wezwaniu terminie, urząd wyśle do ciebie zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Dokumenty

Termin

Zgodnie z terminami określonymi w uchwale rady gminy.

3. Otrzymasz informację o wysokości opłaty zgodnie ze złożoną deklaracją albo decyzję ustalającą wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

Jeśli urząd zaakceptuje twoją deklarację, to otrzymasz informację o wysokości, terminach i sposobie wnoszenia opłaty (numer konta bankowego) za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla twojej nieruchomości.

Jednak jeśli:

• nie złożyłeś deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnym,
• urząd ma uzasadnione wątpliwości co do danych zawartych w twojej deklaracji

- wójt/burmistrz/prezydent miasta sam określi i wyda decyzję o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Urząd weźmie pod uwagę dane szacunkowe z terenu gminy, w tym średnią ilość odpadów komunalnych powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze. W takim wypadku otrzymasz decyzję ustalającą wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Pamiętaj, że musisz w terminie i zgodnie z otrzymaną informacją lub decyzją płacić za wywóz śmieci. Jeśli tego nie zrobisz, urząd może ściągnąć od ciebie należne kwoty na podstawie tytułu wykonawczego, tak jak za zaległości podatkowe.

Dokumenty

Termin

Zgodnie z terminami określonymi w uchwale rady gminy.

Ile zapłacisz

Usługa jest bezpłatna. Dodatkowe opłaty możesz ponieść, tylko w przypadku realizacji tej usługi przez pełnomocnika (informacje na temat pełnomocnictwa).

Ile będziesz czekać

Zgodnie z terminami określonymi w uchwale rady gminy.

Jak możesz się odwołać

Jeśli otrzymałeś decyzję o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi możesz złożyć odwołanie do organu w niej wskazanego w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.

Warto wiedzieć

Zmiana deklaracji

W przypadku zmiany danych będących podstawą ustalenia wysokości należnej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (np. zmieniła się liczba osób zamieszkujących nieruchomość) lub określonej w deklaracji ilości odpadów komunalnych powstających na danej nieruchomości, musisz złożyć nową deklarację w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła zmiana. Opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w zmienionej wysokości uiszcza się za miesiąc, w którym nastąpiła zmiana

Zmiana stawek

W przypadku uchwalenia nowej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wójt, burmistrz lub prezydent miasta zawiadamia właściciela nieruchomości o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wyliczonej jako iloczyn nowej stawki opłaty i danych podanych w deklaracji. W takim przypadku właściciel nieruchomości nie musi składać nowej deklaracji i uiszcza opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości podanej w zawiadomieniu

Ile zapłacę jeśli otrzymałem decyzję o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

Musisz płacić do gminy we wskazanych terminach kwotę ustaloną w decyzji. Opłata obowiązuje do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym następuje zmiana danych niezbędnych do określenia wysokości tej opłaty. Po doręczeniu decyzji nie możesz już złożyć deklaracji. Możesz to zrobić tylko wtedy, gdy nastąpiła zmiana danych lub zmieniły się stawki opłaty.