Konkursy na dotacje europejskie – nabory dla firm w Ścieżce Smart

Gdzie szukać dotacji dla firm

Instytucje odpowiedzialne za programy finansowane z funduszy Unii Europejskiej, po opracowaniu zasad wyboru projektów, ustaleniu wzorów wniosków, ogłosiły harmonogramy konkursów. Te harmonogramy są aktualizowane na bieżąco.

Dotacje dla firm będą dostępne przynajmniej do 2027 roku w trzech głównych kategoriach programów. Są to:

• programy centralne, w których konkurują przedsiębiorcy z całej Polski – przeznaczone przede wszystkim dla większych projektów lub przełomowych w swojej kategorii
• programy regionalne (jeden na każde województwo), w których wspierane są podobne typy projektów co w programach centralnych, ważne z punktu widzenia rozwoju danego regionu, ale zazwyczaj o mniejszej wartości
• program dla 6 województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, świętokrzyskiego, podkarpackiego i regionu mazowieckiego (nowość – jednostka statystyczna) – z wyłączeniem Warszawy i 9 powiatów ościennych – oferujący wsparcie dla firm działających na tym terenie.

Sprawdź:

• jakie programy będzie realizowała Polska z funduszy unijnych
• więcej na temat programu FENG 2021-2027
• jaki program finansowany z funduszy unijnych realizuje twoje województwo
• dla kogo jest program Polska Wschodnia.

Program FENG – Ścieżka SMART

Wśród całego wachlarza możliwości warto zwrócić uwagę na dotacje oferowane w ogólnopolskim Programie FENG 2021-2027 (Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki).

Dla firm szczególnie interesująca jest Ścieżka Smart, w jest wspierana działalność badawczo-rozwojowa, innowacyjna i inwestycyjna.

Co ważne, Ścieżka Smart jest przeznaczona dla firm na różnych etapach rozwoju: takich, które zaczynają działalność innowacyjną, takich, które ją rozwijają, i dla liderów innowacji.

Budżet Ścieżki Smart to prawie 4,4 mld EUR.

Na dotacje szansę będą miały projekty:

• w których są realizowane prace badawczo-rozwojowe (moduł B R)
• w których zaplanowano wdrożenie innowacji (moduł wdrożenie innowacji).

To obowiązkowe moduły każdego projektu w Ścieżce Smart, przy czym duże firmy muszą realizować moduł B+R, a mali i średni przedsiębiorcy wybrać jeden z tych modułów.

Można tu myśleć o:

• rozwoju nowych metod produkcji
• zastosowaniu nowych surowców
• rozwiązaniach pozwalających na mniejsze zużycie materiałów
• opracowaniu nowych programów komputerowych
• opracowaniu nowych lub ulepszonych produktów.

To tylko przykłady. W przypadku działalności B+R ograniczeniem jest wyłącznie wyobraźnia przedsiębiorców.

Sprawdź, czym są prace B+R – definicje w praktyce.

Bardzo ważne jest to, że w Ścieżce Smart w ramach jednego wniosku o dotację przedsiębiorca może sfinansować dodatkowe działania i inwestycje niezbędne dla rozwoju firmy. To nowe kompleksowe podejście oparte na modułach do wyboru, do których dostęp ma każda firma startująca w Ścieżce Smart. Dotąd firmy korzystające ze wsparcia unijnego nie miały takiej możliwości.

Dzięki modułom do wyboru można zaplanować rozwój przedsiębiorstwa w kluczowych obszarach i za jednym zamachem pozyskać wsparcie na kilka lat działalności.

Obszary, na które można pozyskać wsparcie w ramach kompleksowego projektu, to:

• prace B+R (na przykład testowanie nowych materiałów, tworzenie prototypów)
• wdrożenie innowacji (na przykład inwestycje polegające na zakupie maszyn i urządzeń czy budowa hali produkcyjnej)
• infrastruktura B+R (na przykład zakup wyposażenia laboratorium)
• cyfryzacja (na przykład zakup oprogramowania do sterowania produkcją)
• zazielenienie przedsiębiorstw, czyli działania, które ograniczą zużycie surowców i energii
• kompetencje
• internacjonalizacja (na przykład wyjazd na targi i przygotowanie materiałów promocyjnych na rynek zagraniczny).

Przeczytaj, na czym polegają innowacje w mikro-, małej lub średniej firmie.

Ważne! Każdy moduł ma inny poziom dofinansowania. Na przykład prace B+R mogą otrzymać dofinansowanie do 80% kosztów kwalifikowanych, a inwestycje produkcyjne – do 75%. Wielkość wsparcia zależy również od wielkości przedsiębiorstwa: im mniejsza firma, tym na większe wsparcie może liczyć.

Jakie warunki trzeba spełnić w Ścieżce Smart

W Ścieżce Smart przedsiębiorca będzie miała do czynienia z trzema kategoriami kryteriów:

• kryteriami obligatoryjnymi (obowiązkowymi – dla całego projektu i dla poszczególnych modułów)
• kryteriami rankingującymi ustalonymi dla całego projektu
• kryteriami rozstrzygającymi ustalonymi dla całego projektu.

Kryteria obligatoryjne to kryteria, które trzeba spełnić. Takie kryteria – oceniane według schematu spełnia/nie spełnia – zostały określone na poziomie całego projektu i na poziomie każdego z modułów.

Na poziome całego projektu kryteria obligatoryjne dotyczą kwestii, takich jak:

• wnioskodawca jest kwalifikowany – prowadzi działalność na terenie Rzeczypospolitej Polski i nie został wykluczony z konkursów o dotacje
• spełniony jest efekt zachęty – dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oznacza to, że projekt może się zacząć najszybciej dzień po złożeniu wniosku
• projekt jest spójny – wszystkie moduły są logiczne, racjonalne i powiązane ze sobą lub ze strategią firmy
• projekt ma zapewnione finansowanie – trzeba zapewnić finansowanie na całość projektu, czyli koszty kwalifikowane i niekwalifikowane oraz VAT
• projekt spełnia zasadę równości i niedyskryminacji
• projekt spełnia zasadę zrównoważonego rozwoju, odnoszącą się przede wszystkim do ochrony środowiska
• duże przedsiębiorstwo będzie prowadzić współpracę z podmiotami z sektora MŚP (z wyjątkiem małych spółek o średniej kapitalizacji – small-mid caps).

Z kolei w modułach kryteria obligatoryjne dotyczą zdolności do wykonania projektu, czyli:

• zasobów ludzkich (zespół)
• zasobów technicznych
• racjonalności harmonogramu wykonania.

Ważne jest również zapotrzebowanie rynkowe na wyniki projektu – inaczej mówiąc: dotacje doceniają projekty, które osiągną sukces rynkowy i będą zarabiać.

Kryteria rankingujące na poziomie projektu dotyczą tego, że różne projekty mogą dostać różną liczbę punktów za te kryteria i tym samym znaleźć się na różnych pozycjach końcowej listy ocenionych wniosków. Kryteria rankingujące, które zostały określone na poziomie całego projektu, to:

• innowacja w skali minimum krajowej jest efektem wyników prac B+R – punkty: 0 lub 1, lub 2, lub 3, lub 12
• potencjał innowacji do transformacji rynku lub wykreowania nowego rynku – punkty: 0 lub 3, lub 5
• projekt dotyczy opracowania lub wdrożenia ekoinnowacji na poziomie kraju – punkty: 0 lub 1, lub 2
• projekt dotyczy innowacji cyfrowej na poziomie kraju – punkty: 0 lub 1, lub 2 (innowacja cyfrowa będąca jednocześnie ekoinnowacją może uzyskać punkty albo w kryterium ekoinnowacja na poziomie kraju, albo w kryterium Innowacja cyfrowa)
• wnioskodawca będzie współpracował z organizacją badawczą lub organizacją pozarządową – punkty: 0 lub 2
• głównym przeznaczeniem innowacji jest pozytywne znaczenie dla: jakości życia społeczeństwa lub włączenia społecznego, w tym dostępności lub poziomu zdrowia, lub spowolnienia zmian klimatu – punkty: 0 lub 2.

Maksymalnie można zdobyć 25 punktów rankingujących.

Kryteria rozstrzygające to kryteria, których wynik bierze się pod uwagę w przypadku projektów, które otrzymały taką samą liczbę punktów.

Sprawdź:

• kryteria wspólne dla projektu, rankingujące i rozstrzygające
• kryteria dla modułów.

Harmonogramy naborów w Ścieżce Smart

W każdym konkursie ważne są trzy daty:

• ogłoszenie naboru, kiedy przedsiębiorcy poznają regulamin konkursu, kryteria oceny i wzór wniosku o dofinansowanie i mogą zacząć pracować nad wnioskiem
• rozpoczęcie naboru, czyli dzień, od którego można zacząć składać wnioski w systemie informatycznym
• zakończenie naboru, czyli ostatni dzień (często konkretna godzina), do kiedy można wysłać wniosek w systemie informatycznym. Po tej dacie i godzinie nie będą przyjmowane wnioski do danego naboru.

Samodzielne projekty małych i średnich firm (MŚP)

Budżet (zł)	Ogłoszenie naboru	Rozpoczęcie naboru	Zakończenie naboru
1,89 mld	maj 2024	czerwiec 2024	październik 2024
222 mln Tylko projekty na rzecz dostępności	maj 2024	czerwiec 2024	październik 2024

Wnioski trzeba składać w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP).

Projekty konsorcjów małych i średnich firm

Budżet (zł)	Ogłoszenie naboru	Rozpoczęcie naboru	Zakończenie naboru
222 mln	marzec 2024	kwiecień 2024	maj 2024

Wnioski trzeba składać w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP).

Samodzielne projekty dużych firm

Budżet (zł)	Ogłoszenie naboru	Rozpoczęcie naboru	Zakończenie naboru
890 mln	maj 2024	czerwiec 2024	październik 2024
445 mln Projekty tylko na rzecz dostępności	maj 2024	czerwiec 2024	październik 2024

Wnioski trzeba składać w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (NCBR).

Projekty konsorcjów:

• małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) z firmami dużymi oraz
• przedsiębiorstw dużych z jednostkami naukowymi, organizacjami badawczymi lub z organizacjami pozarządowymi (NGO).

Budżet (zł)	Ogłoszenie naboru	Rozpoczęcie naboru	Zakończenie naboru
1,33 mld	21 listopada 2023	15 grudnia 2023	8 lutego 2024

Wnioski trzeba składać w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (NCBR).

Sprawdź https://www.nowoczesnagospodarka.gov.pl/strony/dowiedz-sie-wiecej-o-programie/nabory-wnioskow/

Definicja MŚP

Oferta funduszy unijnych jest różna dla dużych firm oraz dla przedsiębiorstw mikro, małych i średnich.

Wielkość firmy decyduje również o wartości pomocy publicznej – mniejsze podmioty mogą liczyć na bardziej intensywne wsparcie. Jednocześnie wielkość przedsiębiorstwa na potrzeby pomocy publicznej jest oceniana według specyficznych kryteriów.

Dlatego zanim zaczniesz myśleć o dotacji unijnej, warto zweryfikować, czy twoja firma ma status MŚP. Musisz wziąć pod uwagę dwa główne parametry, czyli:

• zatrudnienie liczone w rocznych jednostkach pracy (RJP), czyli przeliczane na pełne etaty
• warunek finansowy, weryfikowany albo sumą bilansową, albo rocznym obrotem – zgodnie z wyborem przedsiębiorcy.

Firma może zyskać status MŚP, gdy oba parametry jednocześnie, czyli zatrudnienia i finansowy, są poniżej progów wskazanych w tabeli poniżej.

Dodatkowo należy zweryfikować powiązania firmy z innymi podmiotami (na przykład poprzez udziały), gdyż w przypadku niektórych powiązań należy zsumować parametry powiązanych podmiotów.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) przygotowała kwalifikator MŚP – narzędzie online, dzięki któremu przedsiębiorstwo może samo zweryfikować swój status.

Inne programy finansujące inwestycje firm

W ciągu najbliższych 5 lat będzie z czego wybierać, jeśli chodzi o dotacje.

Jeśli chcesz pozyskać wsparcie unijne na rozwój firmy:

• sprawdź, czy twój projekt spełnia kryteria wyboru – w ten sposób ocenisz swoje szanse w konkretnym konkursie
• przeanalizuj katalog kosztów kwalifikowanych w konkursie – w ten sposób sprawdzisz, czy uda ci się sfinansować wszystkie niezbędne koszty.

Poza Ścieżką Smart warto sprawdzić, jaką ofertę dla firm ma Regionalny Program Operacyjny (RPO) w danym województwie.

Ciekawą ofertą dla firm będą również:

• kredyt technologiczny, w którym możliwe jest finasowanie inwestycji w maszyny, urządzenia, wartości niematerialne i prawne, budynki i budowle. Kredytu – na bardzo atrakcyjnych warunkach – udzielają banki komercyjne współpracujące z Bankiem Gospodarstwa Krajowego
• platformy startowe dla nowych pomysłów w Polsce Wschodniej – dotacje dla nowych startupów
• wzornictwo w MŚP działających w Polsce Wschodniej – przeprowadzenie audytu i stworzenie strategii wzorniczej opartej na procesie projektowania wzorniczego, pozwalającej na wprowadzenie innowacji, a następnie wdrożenie, czyli na przykład zakup maszyn i urządzeń.

Więcej informacji o:

• kredycie technologicznym
• Programie Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej.

Małe i średnie firmy mają najwięcej możliwości otrzymania dotacji. Mogą też liczyć na największe wsparcie (najwyższe poziomy dofinansowania). Te, które mają ciekawy pomysł na rozwojowy projekt, mogą wybierać z całego koszyka możliwości. Dlatego warto poświęcić czas na analizę, żeby wybrać najbardziej efektywne źródło dofinansowania dla siebie.