Świadczenie usług transgranicznych w Polsce przez obywateli krajów UE

Zasady świadczenia usług transgranicznych w Polsce

Jeśli jesteś obywatelem UE, masz w swoim kraju firmę ale chcesz świadczyć usługi w Polsce? Nie musisz rejestrować w Polsce firmy. Umożliwiają to obowiązujące w UE przepisy o transgranicznym świadczeniu usług.

Pamiętaj, że jeśli świadczysz usługi transgraniczne w Polsce, urzędy nie mogą nakładać na ciebie dodatkowych wymogów (np. specjalnych zezwoleń), z racji tego, że jesteś obcokrajowcem.

Przejdź do sprawy:

• chcę uzyskać zezwolenie/koncesję/wpis do rejestru działalności regulowanej

Uwaga! Jeśli nie jesteś obywatelem kraju UE, możesz świadczyć usługi w Polsce na zasadach określonych w umowach międzynarodowych lub na zasadzie wzajemności.

Czasowe świadczenie usług może jednak wiązać się z obowiązkiem uzyskania koncesji, zezwolenia, wpisu do rejestru działalności regulowanej, certyfikatu o ile wymagają tego polskie przepisy.

Podstawowe prawa usługodawców świadczących usługi transgraniczne

Prawo UE gwarantuje usługodawcy prawa, które nie mogą być ograniczane przez państwa członkowskie. Zgodnie z linią orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej:

• nie można żądać od usługodawcy założenia siedziby na terenie państwa, gdzie ma być świadczona usługa (orzeczenie),
• zabroniony jest wymóg, aby personel kluczowy posiadał stałe miejsce zamieszkania na terenie państwa, gdzie jest świadczona usługa (orzeczenie),
• niedozwolone jest żądanie uzyskania zezwolenia na świadczenie niektórych usług bez wzięcia pod uwagę rękojmi należytego wykonania usługi już zagwarantowanej w kraju macierzystym, gdzie usługodawca ma siedzibę (dodatkowe ograniczenia mogą dotyczyć usług o szczególnym charakterze, jak np. usługi medyczne (orzeczenie)
• nie można zmusić polskiego usługodawcy, żeby płacił składki ubezpieczeniowe za swoich pracowników w kraju świadczenia usług, jeśli ma już opłacone składki w Polsce (orzeczenie),
• zabroniony jest wymóg posiadania odpowiedniej formy prawnej przez usługodawcę (orzeczenie).

Podstawowe zasady dotyczące świadczenia usług transgranicznych w Polsce w zawodach regulowanych

Obywatele państw członkowskich, którzy wykonują zawód/prowadzą działalność w jednym państwie UE zgodnie z przepisami tego państwa, mają prawo świadczyć usługi na obszarze innego państwa członkowskiego w zakresie tego samego zawodu/działalności.

Warunki świadczenia usług są następujące:

• usługodawca przenosi się w celu tymczasowego i okazjonalnego świadczenia usług do innego państwa członkowskiego
• jeżeli w przyjmującym państwie członkowskim dany zawód jest regulowany, a w państwie siedziby ten zawód nie jest zawodem regulowanym, to usługodawca musi udowodnić, iż wykonywał swój zawód/działalność w państwie członkowskim siedziby przez co najmniej rok w okresie ostatnich dziesięciu lat. Wymóg ten nie jest stosowany, jeśli kształcenie przygotowujące do wykonywania danego zawodu/działalności było szczegółowo uregulowane przepisami.

Świadczenie po raz pierwszy usługi wymagającej potwierdzenia kwalifikacji

Przed świadczeniem usługi po raz pierwszy, musisz złożyć do właściwego organu w sprawach uznawania kwalifikacji pisemne oświadczenie o zamiarze świadczenia usługi. Oświadczenie powinno zawierać informacje o posiadanej polisie ubezpieczeniowej lub innych środkach indywidualnego lub zbiorowego ubezpieczenia zawiązanych z wykonywaniem danego zawodu. Oświadczenie składasz ponownie w każdym roku, w którym zamierzasz świadczyć usługę transgraniczną.

Organ administracji może od ciebie wymagać dołączenia do oświadczenia następujących dokumentów:

• dokumentu potwierdzającego obywatelstwo
• zaświadczenia potwierdzającego, że zgodnie z prawem wykonujesz zawód lub działalność w innym państwie członkowskim oraz że w chwili składania zaświadczenia nie obowiązuje cię zakaz – nawet tymczasowy, wykonywania zawodu lub działalności
• dokumentów potwierdzających kwalifikacje zawodowe
• dokumentu potwierdzającego wykonywanie przez ciebie danego zawodu regulowanego lub działalności przez co najmniej rok w okresie ostatnich dziesięciu lat albo kształcenie regulowane – jeśli dany zawód albo działalność nie są regulowane w państwie siedziby
• zaświadczenia o niekaralności, jeżeli jest wymagane od obywateli Polski, zamierzających wykonywać zawód regulowany lub działalność, związane z bezpieczeństwem publicznym.

Jako usługodawca podlegasz polskim przepisom, które są bezpośrednio związane z ochroną i bezpieczeństwem konsumentów oraz dotyczą sposobu wykonywania danego zawodu regulowanego lub działalności.

Ogólną zasadą jest, że państwo przyjmujące zwalnia usługodawców z wymogów dotyczących uzyskania zezwolenia, rejestracji albo członkostwa w organizacji lub instytucji zawodowej, jednakże może wprowadzić uproszczoną tymczasową rejestrację lub członkostwo w organizacji, czy instytucji zawodowej (nie może to jednak powodować dodatkowych kosztów, opóźnień lub utrudnień w świadczeniu usługi).

Świadczenie usług w zawodach, których wykonywanie ma wpływ na zdrowie lub bezpieczeństwo publiczne

W przypadku świadczenia usług po raz pierwszy w zakresie zawodów regulowanych, których wykonywanie ma wpływ na zdrowie lub bezpieczeństwo publiczne, a których wadliwe wykonanie mogłoby narazić usługobiorców na poważne konsekwencje, właściwy organ państwa przyjmującego może sprawdzić kwalifikacje usługodawcy przed rozpoczęciem świadczenia usługi (tzw. prior check).

Lista zawodów, w przypadku których polskie organy właściwe mogą dokonać sprawdzenia kwalifikacji określona jest w załączniku do rozporządzenia.

W ciągu miesiąca od złożenia przez ciebie oświadczenia o zamiarze świadczenia usługi (wraz z niezbędnymi dokumentami), właściwy organ zobowiązany jest wydać decyzję w sprawie uznania kwalifikacji, bądź poinformować o odstąpieniu od sprawdzania kwalifikacji. W szczególnych przypadkach organ właściwy może wydłużyć termin odpowiedzi, maksymalnie do dwóch miesięcy.

Jeśli podczas sprawdzania kwalifikacji właściwy organ stwierdzi zasadnicze różnice pomiędzy kwalifikacjami wymaganymi w Polsce, a kwalifikacjami posiadanymi przez ciebie (brak wiedzy lub umiejętności, który mógłby zagrozić zdrowiu lub bezpieczeństwu publicznemu) może cię zobowiązać do przystąpienia do testu umiejętności.

Jeżeli Twoje kwalifikacje zostały sprawdzone i uznane, możesz posługiwać się tytułem zawodowym ustalonym dla danego zawodu w Polsce.

Usługodawcy zamierzający świadczyć w Polsce usługi zobowiązani są przed zawarciem pisemnej umowy o świadczenie usług (a jeżeli jej nie zawarto – przed rozpoczęciem świadczenia usługi) podać usługobiorcy w jednoznacznej formie następujące informacje (o ile je posiadają):

• firmę, adres siedziby albo adres miejsca zamieszkania i głównego miejsca wykonywania działalności
• organ rejestrowy i numer w rejestrze, w którym usługodawca jest zarejestrowany jako przedsiębiorca albo numer w ewidencji działalności gospodarczej
• adres poczty elektronicznej lub inne dane umożliwiające bezpośredni kontakt z usługodawcą
• wskazanie organu, który wydał certyfikat, koncesję, zezwolenie, zgodę lub dokonał wpisu do rejestru albo wydał inny dokument uprawniający usługodawcę do świadczenia usługi
• wskazanie samorządu zawodowego, do którego usługodawca należy, tytułu zawodowego oraz państwa, w którym przyznano ten tytuł
• główne cechy usługi
• cenę usługi, jeżeli została ustalona
• stosowane przez usługodawcę wzorce umów oraz postanowienia umowne określające prawo właściwe dla danej umowy lub sąd albo inny organ właściwy do rozstrzygania sporów
• numer identyfikacji podatkowej (NIP) lub inny numer identyfikacyjny, którym usługodawca jest obowiązany posługiwać się na potrzeby podatku od towarów i usług
• o obowiązkowym ubezpieczeniu lub gwarancji finansowej, wraz z danymi ubezpieczyciela lub gwaranta, oraz o zasięgu terytorialnym ubezpieczenia
• o gwarancjach jakości wykonanej usługi, które nie są wymagane przepisami prawa.

Na wniosek usługobiorcy usługodawca udostępnia następujące informacje dodatkowe:

• o sposobie kalkulacji ceny za usługę, jeżeli cena nie została wcześniej ustalona lub gdy nie ma możliwości podania dokładnej ceny
• o regulacjach prawnych dotyczących wykonywanego przez usługodawcę zawodu regulowanego oraz sposobu, w jaki można uzyskać dostęp do tych uregulowań
• o kodeksach dobrych praktyk, którym usługodawca podlega, wraz ze wskazaniem miejsca ich publikacji
• w przypadku gdy usługodawca podlega przepisom kodeksu dobrych praktyk lub jest członkiem stowarzyszenia handlowego lub zrzeszenia zawodowego, które przewiduje odwołanie do pozasądowego rozstrzygania sporów, usługodawca podaje informacje w tym zakresie, jak również określa sposób, w jaki można uzyskać dostęp do szczegółowych informacji dotyczących charakterystyki i warunków korzystania z pozasądowego rozstrzygania sporów.

Powyższe informacje, usługodawca jest obowiązany udostępnić w sposób zapewniający zapoznanie się przez usługobiorcę z tymi informacjami, w szczególności:

• w miejscu, w którym świadczona jest usługa
• w miejscu zawarcia umowy
• na swojej stronie internetowej
• w dokumentach informacyjnych dostarczonych usługobiorcy.

Należy podkreślić iż usługodawcą czasowo oferującym lub świadczącym usługę w Polsce może być zarówno osoba fizyczna z innego państwa członkowskiego, nieprowadząca działalności gospodarczej, jak i przedsiębiorca z innego państwa członkowskiego, a także osoba fizyczna, która posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a która nie prowadzi w działalności gospodarczej.